ارتباط بین پوشش گیاهی و عامل های فیزیوگرافی در جنگل کران رودی دره‌خان در جنوب ارومیه

Abstract

این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین پوشش گیاهی با عامل­ های فیزیوگرافی و تعیین گونه ­های معرف در گروه­های اکولوژیک، در جنگل کران‌رودی دره‌ خان در جنوب ارومیه انجام شد. برای تعیین سطح قطعه­ نمونه از روش سطح حداقل استفاده شد. براین اساس سطح 400 مترمربعی برای پوشش درختی و درختچه­ ای و 100 مترمربعی برای پوشش علفی به ­دست آمد. سی‌ودو قطعه­ نمونه برای گیاهان چوبی و 50 قطعه ­نمونه برای پوشش علفی به روش خط­ نمونه در فاصله­ های صفر، 20، 50، 100 و 200 متری رودخانه دره‌ خان و عمود بر محور اصلی آن در دو طرف پیاده شد و گونه ­های گیاهی آن شناسایی و درصد پوشش گیاهی در هر قطعه‌نمونه با استفاده از مقیاس براون- بلانکه برآورد شد. برای تعیین گروه­ های اکولوژیک و گونه­ های معرف از تجزیه‌وتحلیل خوشه­ ای و تجزیه‌وتحلیل گونه ­های معرف و برای تجزیه ­ و­ تحلیل ارتباط بین پوشش گیاهی با عامل­ های فیزیوگرافی از روش NMS استفاده شد. براساس تجزیه ­و تحلیل خوشه­ ای، گیاهان علفی منطقه در سه گروه اکولوژیک دامنه شمالی، دامنه جنوبی و کنار رودخانه ­ای قرار گرفتند. نتایج آنالیز NMS نشان داد که شیب و ارتفاع از سطح دریا از مهمترین عامل­ های تأثیرگذار بر پراکنش گونه ­های علفی در اکوسیستم دره‌ خان هستند. از گونه ­های معرف دامنه شمالی، <em>Astragalus persicus</em>، <em>Echinops bithynicus</em> و <em>Silene</em> <em>marschallii</em>، دامنه جنوبی، <em>Salvia</em> <em>multicaulis</em>، <em>Onosma</em> <em>sericeum</em> و<em>Aristolochia</em> <em>bottae</em> و کنار رودخانه ­ای،<em>Colchicum</em> <em>szovitsii</em> ، <em>Galium</em> <em>spurium</em> و <em>Pimpinella</em> <em>anthriscoides</em> را می­ توان نام برد. گونه­ های چوبی نیز در دو گروه اکولوژیک کنار رودخانه ­ای (<em>Juglans</em> <em>regia</em> و <em>Pyrus</em> <em>syriaca</em>) و دور از رودخانه (<em>Cerasus</em> <em>microcarpa</em> و <em>Pistacia</em> <em>atlantica</em>) قرار گرفتند.