تأثیرگذاری عامل های محیطی بر پراکنش سه گونه برودار (Quercus brantii Lindl.)، مازودار (Q. infectoria Oliv.) و وی ول (Q. libani Oliv.) در جنگل‌های زاگرس شمالی

Abstract

هدفاین مطالعه شناسایی روابط موجود بین سه گونه برودار<strong> (</strong><em>Quercus brantii</em> Lindl.<strong>)، </strong>مازودار<strong> (</strong><em>Q. infectoria</em> Oliv.<strong>) </strong>ووی‌ول<strong> (</strong><em>Q</em><em>. </em><em>libani</em> Oliv.<strong>)</strong> با عامل­ های محیطی در جنگل‌های زاگرس شمالی است.ابتدا مهمترین رویشگاه‌های گونه‌های موردنظر شناسایی شد و پراکنش عمودی آنها با تعیین حداقل و حداکثر دامنه ارتفاعی گسترش گونه‌ها مشخص شد. با توجه به جهت جغرافیایی و فرم زمین، در هر رویشگاه قطعات ­نمونه ۵۰۰ مترمربعی (در مجموع ۵۴ قطعه­ نمونه) گزینش شد و در داخل هر یک از قطعات نمونه مشخصه‌های ارتفاع از سطح دریا، فرم زمین، جهت جغرافیایی، درصد شیب و تیپ جنگلی یادداشت شد. حداقل یک نیم‌رخ خاک برای انجام مطالعات خاک در مرکز هر قطعه‌نمونه حفر و تشریح شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به روش‌های تجزیه ‌و تحلیل اکتشافی، تجزیه واریانس، آنالیز تطبیقی متعارفی و آمار توصیفی انجام شد.نتایج نشان داد که وی­ول با خاک‌های سنگین و نیمه‌سنگین اسیدی با هدایت الکتریکی کم و آهک بسیار کم سازگار است و دامنه ارتفاعی و جهت شیب محدودتری دارد. خاک‌هایی سنگین با اسیدیته بیشتر از خنثی به‌سوی قلیایی که دارای آهک زیادی هستند، با سرشت گونه‌ برودار سازگاری بهتری نشان می‌دهند. این‌گونه دارای بیشترین دامنه‌ تغییرات ارتفاعی است و در تمام جهت ­های جغرافیایی نیز حضور دارد. در مورد پراکنش گونه‌ مازودار به‌نظر می‌رسد که اسیدیته خاک محدودیتی ایجاد نکرده است و این‌ گونه با خاک‌های سبک و دامنه‌های پرشیب شمالی سازگاری بیشتری دارد.