اثر عملیات ذخیره نزولات هلالی آبگیر و ابعاد آن بر احیای پوشش گیاهی و خاک (مطالعه موردی: مراتع دشت ریحان شهرستان راور)

Abstract

در سطح وسیعی از مراتع کشور، خشکی هوا و کمبود رطوبت وجود دارد که می‌توان با استفاده از برخی عملیات مکانیکی رطوبت خاک را در نقاط خاصی از مرتع افزایش داد. هدف در این تحقیق اثر عملیات ذخیره نزولات هلالی آبگیر و ابعاد آن بر احیای پوشش گیاهی و خاک مراتع دشت ریحان شهرستان راور (کرمان) می‌باشد. بدین منظور نمونه برداری به روش تصادفی در هلالی آبگیر کوچک، هلالی آبگیر متوسط، هلالی آبگیر بزرگ و منطقه بین هلالی انجام شد. در داخل هر پلات فهرست گونه‌های موجود، درصد تاج پوشش، تولید و تعداد پایه‌های گیاهی اندازه گردید و در هر ترانکست یک پروفیل خاک زده شد و نمونه‌برداری از عمق 30 سانتی‌متر اول خاک صورت پذیرفت و داده‌ها با استفاده از تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون دانکن در نرم افزار SPSS21 آنالیز گردید. نتایج نشان داد که تراکم، تولید و درصد پوشش گیاهی در چهار سایت با هم تفاوت معنی‌داری (p <0/05) داشته‌اند. ببیشترین درصد پوشش و تولید در هلالی آبگیر با ابعاد بزرگ وجود داشت اما تنوع و غنا در چهار سایت مطالعاتی تفاوت معنی‌داری نداشتند. بر اساس شاخص یکنواختی نیز شاخص یکنواختی سیمپسون و ویلسون تفاوت معنی‌داری (p <0/05) داشته اند که بیشترین یکنواختی در هلالی آبگیر کوچک می‌باشد. مواد آلی و کربن آلی خاک هلالی آبگیر بزرگ افزایش معنی_داری داشته است. به طور کلی با توجه به حساسیت بالای اکوسیستم‌های مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک با احداث هلالی آبگیر در ابعاد بزرگ می‌توان باعث افزایش پوشش گیاهی در عرصه شد.