پهنه بندی و بررسی عوامل مؤثر بر آتش‌سوزی جنگل در شهرستان بویراحمد با استفاده از مدل های تابع شواهد قطعی و ماشین بردار پشتیبان

Abstract

جهت تعیین الگوی مکانی احتمال آتشسوزی در جنگل‌های شهرستان بویراحمد، از مدلهای تابع شواهد قطعی و ماشین بردار پشتیبان استفاده شد. به این منظور در ابتدا 145 موقعیت آتش‌سوزی گذشته براساس گزارشها، دادههایMODIS و با بررسیهای میدانی با استفاده ازGPS ثبت شد که از این تعداد، 70% برای مدل‌سازی و 30% به‌منظور اعتبارسنجی مدل استفاده گردید. در مرحله بعد 15 عامل (طبقات ارتفاعی، درجه شیب، جهت شیب، شاخص موقعیت توپوگرافی، شاخص رطوبت توپوگرافی، انحناء سطح، فاصله از روستا، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، سازندهای زمین شناسی، NDVI، کاربری اراضی، تبخیر و تعرق سالانه، بارندگی سالانه و درجه حرارت سالانه) برای بررسی خطر آتش‌سوزی انتخاب و نقشه‌های آن تهیه شد. بعد از انجام تست ‌هم‌خطی بین متغیرهای مستقل، از مدل‌های تابع شواهد قطعی و ماشین بردار پشتیبان برای ایجاد نقشه پهنه‌بندی آتش‌سوزی استفاده شد. برای مدل‌سازی، مکان‌های آتش‌سوزی رخ داده در گذشته مشخص شد و 70 درصد داده‌های جمع‌آوری شده به‌عنوان داده‌های آموزشی برای مدلسازی و 30 درصد داده‌ها جهت اعتبارسنجی مدل استفاده شد. نتایج مطالعه از طریق نقشه پهنه‌های آتشسوزی نشان داد که مناطق با حساسیت‌های خیلی‌زیاد و زیاد، 40 درصد منطقه را پوشش داده اند. نتایج اعتبارسنجی کارایی مدل های تابع شواهد قطعی بیان‌گر سطح زیر منحنی برابر با 72.2 درصد و ماشین بردار پشتیبان با سطح زیر منحنی 83 درصد بوده و الگوریتم ماشین بردار پشتیبان در منطقه مورد مطالعه توانست احتمال وقوع آتش‌سوزی را بهتر پیش‌بینی کند. از نتایج تحقیق پیش‌رو برای برنامه ریزی و مدیریت خطر آتشسوزی‌های آینده در منطقه مورد مطالعه بهره برد.