بررسی تأثیر ارتفاع از سطح دریا و مؤلفه‌های خاک بر میزان رقابت بین گونه‌های ارژن Amygdalus orientalis (مطالعه موردی: ذخیره‌گاه جنگلی تنگ‌خشک سمیرم)

Abstract

امروزه ذخیره­گاه­های جنگلی به‌عنوان مناطق حفاظت شده بسیار مهم محسوب می­شوند و تجزیه و تحلیل روابط پوشش­گیاهی و عوامل محیطی در این ذخیره­گاه­ها به‌عنوان مباحث مهم بوم­شناسی، از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد. به‌منظور رسیدن به اهداف مورد نظر، در منطقه مورد مطالعه (هسته مرکزی ذخیره‌گاه) 30 قطعه­نمونه دایره­ای شکل 20 آری به صورت کاملاً تصادفی پیاده شد. درون هر قطعه­نمونه، 4 میکروپلات به‌منظور بررسی رقابت، پیاده و میزان رقابت بین پایه­های ارژن توسط شاخص رقابت Schütz محاسبه شد. در هر قطعه­نمونه شیب، جهت دامنه و ارتفاع از سطح دریا ثبت شد. همچنین در هر قطعه­نمونه یک نمونه ترکیبی خاک از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتی‌متر برداشت شد. ویژگی­های خاک شامل نیتروژن، کربن، پتاسیم، فسفر، ماده­آلی، اسیدیته و هدایت الکتریکی اندازه­گیری شدند. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده­ها روش تحلیل عاملی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد بین متغیر­های مورد بررسی، ابتدا متغیر­های نیتروژن، کربن و ماده آلی دو عمق از مهمترین عوامل تأثیر‌گذار بر میزان رقابت می­باشند. بعد از آن شیب، ارتفاع از سطح دریا و پتاسیم عمق 30-0 سانتی­متر دارای اهمیت هستند. به طور کلی می­توان نتیجه گرفت از مجموعه عوامل توپوگرافی و خاکی تأثیرگذار بر میزان رقابت بین گونه­های ارژن در ذخیره­گاه جنگلی تنگ­خشک، عوامل خاکی از اهمیت بالاتری برخوردارند.