معرفی زنبور (Gelis caudator (Hym.: Ichneomonidae پارازیتوئید پروانه بذرخوار ارس برای اولین بار از ایران

Abstract

در بررسی‌هایی که بمنظور شناسایی بذرخوارهای درخت ارس (<em>Juniperus</em> <em>excelsa</em>) طی سالهای 87-1384 در استان قزوین انجام شد، یک گونه زنبور پارازیتوئید از روی شفیره‌های پروانه بذرخوار <em>Argyresthia</em> sp. (Lep.: Yponomeutidae) جمع‌آوری و با نام <em>Gelis</em> <em>caudator</em> Horstmann, 1986 شناسایی گردید. این زنبور در گروه گونه‌ای cinctus قرار داشته و متعلق به زیر‌خانواده Cryptinae می‌باشد. این گونه برای اولین بار توسط Horstmann (1986) و بر اساس نمونه‌های ماده توصیف گردید. او به مرور به گونه‌های جنس <em>Gelis</em> در غرب پاله‌آرکتیک پرداخته و کلیدی را برای ماده‌های بال کوتاه و بال بلند که شامل 34 گونه می‌باشد، تهیه کرده و از خصوصیاتی همچون داشتن 2 نوار مشخص رنگی در بال جلو که گاهی در بالای سلول رادیال رنگ محو شده و باعث تقسیم باند بزرگ به 2 باند شده است، در کلید برای تفکیک گونه استفاده نمود (Horstmann, 1986). نرها بعداً توسط Schwarz (1994) با مرور گونه‌های جنس <em>Gelis</em> در اروپا توصیف گردید. او به تعریف مجدد گروه گونه‌ای cinctus پرداخته و با قرار‌دادن گونه یادشده در گروه cinctus اطلاعاتی در مورد رفتار و زیستگاه‌های آن ارائه نمود و کلید جدیدی را برای گونه‌های جنس <em>Gelis</em> بال کوتاه در اروپا تهیه کرد (Schwarz, 1994). از این زیر‌خانواده تا کنون 27 گونه متعلق به 13 جنس از ایران گزارش گردیده است (Masnadi-Yazdinejad & Jussila, 2008). این گونه از کشورهای آلمان، اطریش، لهستان و انگلستان گزارش گردیده و بنا بر آخرین کاتالوگ خانواده (Yu <em>et al.</em>, 2005) این اولین گزارش از گونه یادشده از ایران است. <br />برخی مشخصات مهم این گونه به‌شرح زیر است: <br />موهای بدن سفید، شاخک 28-25 بندی، طول بند سوم 2/3 تا 7/3 برابر عرض آن،Tylus در بندهای 11 تا 13، سر مات و با نقاط نامشخص، بدن مخصوصاً پیشانی مضرس، کلیپئوس درخشان، ران پای عقب 6/4 تا 5 برابر پهنا. <br /><strong>نمونه مورد مطالعه: </strong>20 نمونه ماده (8 نمونه در کلکسیون دکتر Schwarz، مابقی نمونه‌ها در کلکسیون مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین)<strong>، </strong>جمع‌آوری شده زیر پوستک درخت ارس و پرورش از شفیره پروانه <em>Argyresthia</em> sp.، ارتفاع 1266 متر، 49˚ 18' E 36˚ 33' N، 21/9/86، جمع‌آوری‌کنندگان: علی زرنگار و بابک قرالی.