روند بازیابی مواد آلی خاک تخریب‏شده طی یک دوره ده ساله پس از عملیات چوبکشی در جنگل

Abstract

عملیات بهره‎برداری جنگل و چوبکشی زمینی به‏دلیل ایجاد کوبیدگی شدید و تخریب خاک، می‎تواند موجب تغییر در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شود. از سویی دیگر اطلاعات کمی در خصوص زمان لازم برای بازیابی خصوصیات خاک تخریب‏شده وجود دارد. از‎این‎رو تحقیق حاضر به منظور بررسی تغییرات مواد آلی، به‎عنوان یکی از خصوصیات مهم شیمیایی خاک، در اثر عملیات چوبکشی و روند بازیابی آن طی ده سال پس از عملیات چوبکشی انجام شد. بررسی تغییرات مواد آلی در سه بخش ترددی کم، متوسط و زیاد یک مسیر چوبکشی که اخیرا کار چوبکشی در آن به پایان رسیده بود و سه مسیر که یک، پنج و ده سال از آخرین تردد ماشین‎آلات در آنها می‎گذشت، انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که عملیات چوبکشی با توجه به شدت تردد ماشین‎آلات، باعث کاهش مواد آلی به میزان 5/32، 5/53 و 5/58 درصد به‎ترتیب در ترددهای کم، متوسط و شدید نسبت به تیمار شاهد می‎شود و میزان بازیابی نیز با توجه به شدت‎های ترددی در سنین مختلف متغیر است و بستگی به شدت تخریب خاک دارد؛ به‏طوریکه با گذشت زمان، شدت تردد کم، بیشترین میزان بازیابی را نسبت به دو تردد دیگر نشان می‏داد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که تخریب مواد آلی خاک در اثر عملیات چوبکشی بیش از حد آستانه تخریب است و حتی پس از گذشت ده سال این تغییرات به طور کامل بازیابی نشدند و اختلافاتی را با تیمار شاهد نشان دادند.