بررسی عملکرد تولید چوب و تأثیر پروانه‎های Paranthrene tabaniformis و Cerura vinula روی کلنهای مختلف صنوبر در استان خراسان شمالی

Abstract

تولید چوب و میزان حساسیت و مقاومت کلن‌های برتر صنوبر به آفات مهم، طی سال‎های 1384 تا 1386 در ایستگاه تحقیقات کهنه‌کند بجنورد مورد بررسی قرار گرفت. در پایان هر دوره رویش با اندازهگیری قطر و ارتفاع این درختان، حجم کلن‎ها محاسبه شد. همچنین نمونهبرداری از میزان خسارت پروانه زنبورمانند روی کلنها با شمارش سوراخ‎های ایجاد شده روی تنه و شاخه درختان و نمونهبرداری از میزان خسارت پروانه دم‌چنگالی با اندازهگیری میزان سطوح خورده شده برگ و تعیین میانگین خسارت وارده هر دو هفته یک بار محاسبه گردید. داده‌های بدست آمده مورد تجزیه آماری قرار گرفت و میانگین‌ها با آزمون دانکن مقایسه گردید. تجزیه واریانس دادههای بدست آمده از ارتفاع و قطر تنه کلن‎ها نشان داد که تفاوت معنی‎داری بین کلنهای مورد بررسی وجود دارد. براساس مقایسه میانگین‌ها، کلن‌های <em>Populus nigra</em> 62.154<em>، </em><em>P. nigra</em> 62.12<em>7</em><em>، </em><em>P. deltoides </em>69.55 و<em>P. nigra</em> 63.135 در یک گروه بیشترین و کلن بومی <em>P. a</em><em>lba</em>کمترین ارتفاع و قطر یقه را داشتند. تجزیه واریانس دادههای خسارت پروانه زنبورمانند <em>Paranthrene</em><em> tabaniformis</em> و پروانه دم‌چنگالی صنوبر <em>Cerura vinula</em> نشان داد که تفاوت معنیداری در سطح یک درصد بین کلن‌های مورد بررسی وجود دارد. چهار کلن <em>P. nigra</em> dartoom، <em>P. nigra </em>62.127، <em>P. x. euramericana</em> 455و<em>P. x. euramericana</em> 561.41 از نظر میزان خسارت به پروانه زنبورمانند در یک گروه بیشترین و کلن بومی <em>P. alba beshghardash</em> با کمترین میزان خسارت در گروه مستقلی قرار دارند. بیشترین میزان خسارت پروانه دم‌چنگالی به کلن <em>P. x.euramricana</em> 561.41 وارد شده و کلنهای <em>P. alba beshghardash</em>و<em>P. deltoides. 69.55</em>دارای کمترین خسارت بوده و کلن <em>P. alba</em> 44.9 فاقد هر گونه خسارت بود.