بررسی عملکرد گل وصفات مورفولوژیکی در تعدادی از ژنوتیپهای گیاه (Rosa damascena Mill )

Abstract

ژنوتیپهای گیاه <em>Rosa damascena </em>Mill از نقاط مختلف کشور جمع آوری و در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. در میان نمونه های فوق تعداد 11 ژنوتیپ از نظر عملکرد گل در یک دورة گلدهی ،تعداد گل در شاخه، وزن متوسط گل، و صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع گیاه ،قطر تاج تاج تاج پوشش ،زاویه شاخه ،تعداد برگ، طول و عرض نهنج ،طول و عرض غنچه وتراکم خار مورد بررسی قرار گرفتند . ارزیابی و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تجزیه واریانس ، گروه بندی میانگینها و تجزیه همبستگی انجام گرفت. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، ژنوتیپها از نظر عملکرد، تعداد گل در متر مربع و وزن متوسط گل،اختلاف بسیار معنی داری نشان دادند. مقایسه میانگینها نیز ژنوتیپها را بر اساس صفات عملکرد گل، تعداد گل و وزن متوسط گل به ترتیب در 3، 4 و 3 گروه قرار داد. ژنوتیپهای شمارة 6 و 2 از لحاظ عملکرد گل در هکتار،‌ ژنوتیپهای شمارة 6 و 18 ازنظرتعداد گل در واحد سطح بیشترین مقادیر را به خود اختصاص دادند،‌ در حالی که ژنوتیپ شماره 26 با عملکرد و تعداد ناچیز گل، بیشترین وزن متوسط گل را نشان داد و پس از آن ژنوتیپهای شمارة 3 و 2 قرار گرفتند. تفاوت بسیار معنی‌داری نیز از نظر صفات مورفولوژیکی از قبیل ارتفاع، زاویة شاخه، تعداد برگ، تراکم خار، طول خار، تعداد گل درشاخه، طول وعرض نهنج میان ژنوتیپها مشاهده شد. همچنین ژنوتیپها بر اساس مقایسه میانگین صفات ارتفاع و تعداد گل در شاخه، به 4 گروه، قطر تاج پوشش وطول غنچه به 2گروه، زاویه شاخه و تعداد برگ به 5 گروه و تراکم خار وطول خار ،طول وعرض نهنج ، عرض غنچه به 3 گروه مجزا تقسیم شدند. نتایج تجزیه همبستگی میان صفات نیز نشان داد که تعداد گل در واحد سطح، طول غنچه‌ و عرض نهنج با عملکرد همبستگی مثبت ومعنی داری دارند،.تفاوت میان ژنوتیپهای تحت مطالعه از نظر عملکرد و صفات مورفولوژیکی و نیز همبستگی میان صفات مختلف نشان دهنده ژرم پلاسم غنی این گیاه و وجود ظرفیت و پتانسیل های وسیع برای اصلاح صفات مورد نظر درجهت توسعه کشت ، افزایش بازده و بهره‌ برداری تجاری گل محمدی در کشور می‌باشد.