تأثیر کودهای بیولوژیک بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)

Abstract

مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی می‌باشد. کاربرد کودهای زیستی در تولید این گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل‌ملاحظه مصرف نهاده‌های شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور آزمایشی به‌صورت گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 5 تیمار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان بر روی گیاه دارویی ریحان (<em>Ocimum basilicum</em> L.) به اجرا درآمد. تیمارهای این آزمایش شامل کود بیولوژیک نیتروکسین، فسفاته بارور-2، مخلوط نیتروکسین با فسفاته بارور-2، کود شیمیایی (NP) و تیمار شاهد (عدم مصرف کود) بود. نتایج بدست آمده نشان داد که تیمارهای کودی اثر معنی‌داری بر صفات وزن خشک کل اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ریشه، تعداد سرشاخه گلدار فتوسنتز، تعرق و میزان و عملکرد اسانس در سطح احتمال 1% و صفت میزان کلروفیل در سطح احتمال 5% داشت، اما صفات طول ریشه، وزن خشک ساقه و CO₂ زیر روزنه‌ای اختلاف معنی‌داری را نشان ندادند. کود شیمیایی و تیمار مخلوط نیتروکسین با فسفاته بارور-2 بیشترین تأثیر را در افزایش صفات یاد شده داشتند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کودهای بیولوژیک می‌توانند به‌عنوان جایگزینی مناسب برای بخشی از کودهای شیمیایی در سیستم‌های کشاورزی پایدار مورد استفاده قرار گیرند.