مطالعه اثر نوع ریزنمونه و سطوح تنظیم‌کننده‌های رشد بر کال‌زایی در گیاه دارویی Levisticum officinale Koch. در محیط کشت MS تغییریافته

Abstract

با گذشت زمان، بار دیگر پرورش و تولید گیاهان دارویی با رشد قابل‌توجهی روبرو شده‌است. پیشرفت‌های زیست‌فناوری می‌تواند کارآیی بسیاری در حفظ و تکثیر گیاهان در خطر انقراض و همچنین افزایش توان ژنتیکی گیاهان دارویی داشته باشد. تغییرات ژنتیکی رخ داده در کشت‌های کالوس ممکن است به بازدهی بالاتری در تولید متابولیت‌های ثانویه‌ی ارزشمند بیانجامد. انجدان رومی (<em>Levisticum officinale</em> Koch.) از تیره‌ی چتریان، یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای به‌شمار می‌رود که در فارماکوپه‌های معتبر، ترکیب‌های ریشه‌ی آن به‌عنوان موادی مدر برای درمان سنگ و عفونت‌های کلیه و مجاری ادراری معرفی شده‌اند. این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر نوع ریزنمونه، ترکیب محیط کشت و هورمون‌های تنظیم‌کننده‌ی رشد بر روی میزان رشد کالوس انجدان رومی در قالب طرح کاملاً تصادفی فاکتوریل با ریزنمونه‌های هیپوکوتیل، ریشه، برگ، دمبرگ و گره طوقه و در محیط MS تغییریافته (AM1) حاوی سطوح مختلف مواد رشد گیاهی انجام شد. پس از یک ماه میزان رشد و درصد کال‌زایی مقایسه شد. نتایج نشان داد که حداکثر میزان رشد و بهترین خصوصیات ظاهری کالوس‌ با استفاده از ریزنمونه‌ی هیپوکوتیل و ریشه، در محیط پایه‌ی ‌AM1 و با مقادیر 5/1 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D، 5/0 میلی‌گرم در لیتر Kin و 025/0 میلی‌گرم در لیتر NAA بدست آمد.