اثر بازدارندگی عصاره گیاهی آویشن شیرازی و چویل بر نماتد ریشه‌گرهی گوجه‌فرنگی در شرایط گلخانه‌

Abstract

نماتد ریشه‌گرهی ازجمله نماتدهای مهم انگل گیاهیست که خسارت بسیاری به محصولات کشاورزی، به‌ویژه جالیز وارد می‌سازد. براساس آزمایش‌های انجام شده در شرایط گلخانه، میزان خسارت این نماتد، بر مبنای وزن خشک ساقه و ریشه، <br /> 56-49 درصد برآورد گردید. افزایش روزافزون استفاده از سموم دفع آفات موجب نگرانی متخصصان محیط‌زیست و علوم تغذیه شده‌است و استفاده از مواد طبیعی برای کنترل آفات و بیماریهای گیاهی در اولویت قرار گرفته‌است. این تحقیق در راستای کاهش مصرف سموم و کشاورزی ارگانیک، به‌منظور بررسی اثر نماتدکشی پودر و عصاره آبی گیاهان چویل (<em>Ferulago angulata</em> (Schlecht.) Boiss.) و آویشن شیرازی (<em>Zataria multiflora</em> Boiss.) بر نماتد مولد گره ریشه در گوجه‌فرنگی (گونه <em>Meloidogyne javanica</em>) انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه فاکتور، 1- گونه گیاهی در دو سطح چویل و آویشن شیرازی در مقایسه با شاهد (آب مقطر) 2- غلظت عصاره و پودر در سه سطح با نسبت‌های 1/0، 2/0 و 4/0 درصد 3- اندام عصاره‌گیری در سه سطح گل، برگ و ساقه و در چهار تکرار برای هر تیمار انجام شد. نتایج نشان داد که بهترین تیمار به لحاظ اثر بر فاکتورهای مرتبط با نماتد ریشه‌گرهی، تیمار 2/0% گل چویل و 2/0% ساقه چویل می‌باشد. از نظر بهبود اندام‌های رویشی گیاه، تیمار پودر برگ و ساقه چویل در سطوح 1/0% و 2/0% به‌عنوان تیمارهای قابل توصیه مطرح هستند که تیمارهای برگ چویل 1/0% و 2/0% علاوه‌ بر تأثیر کافی بر فاکتورهای مرتبط با نماتد، به فاکتورهای رشدی گیاه نیز صدمه‌ای وارد نمی‌کنند.