اثرات مقدار و زمان مصرف نیتروژن بر عملکرد محصول و خصوصیات کمّی گیاه دارویی کارلا (Momordica charantia L.)

Abstract

به‌منظور بررسی اثرات مقدار و زمان مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی کارلا (<em>Momordica charantia</em> L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1390 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سیستان و بلوچستان واقع در شهرستان زابل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح کود نیتروژن به میزان 75 =N₁، 150 =N₂ و 225 =N₃ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره به‌عنوان عامل اصلی و سه زمان مصرف شامل: T₁= 2/1 در مرحله 3 تا 4 برگی و 2/1 در مرحله قبل از گلدهی، T₂= 2/1 در مرحله 3 تا 4 برگی و 2/1 در مرحله شروع میوه‌دهی و T₃ = 3/1 در مرحله 3 تا 4 برگی، 3/1 در مرحله قبل از گلدهی و 3/1 باقیمانده در مرحله شروع میوه‌دهی به‌عنوان عامل فرعی لحاظ گردید. نتایج نشان داد که نیتروژن تأثیر معنی‌داری (<em>p</em> < 0.01) بر عملکرد محصول و میزان زیست‌توده تولیدی در گیاه کارلا دارد. با افزایش سطح نیتروژن از 75 تا 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار میزان عملکرد و مقدار زیست‌توده افزایش یافت. افزایش عملکرد محصول معادل 1/63% بود. طول بوته، تعداد شاخه‌های جانبی، تعداد میوه در بوته، تعداد دانه در میوه، طول و قطر میوه ازجمله اجزای عملکرد محصول بودند که نیتروژن تأثیر معنی‌دار و مثبتی بر آنها داشت و سبب افزایش آنها گردید. زمان استفاده از کود نیتروژن تنها بر عملکرد محصول، میزان زیست‌توده تولیدی، تعداد میوه در بوته و قطر میوه تأثیر معنی‌دار داشت. به‌طوری که بیشترین عملکرد محصول با تقسیط 2/1 نیتروژن در مرحله 3 تا 4 برگی و 2/1 بقیه در مرحله شروع میوه‌دهی حاصل گردید.