تأثیر امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی بر جوانه‌زنی، شاخص‏‏‏های رشد و عملکرد گیاه زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke) در شرایط آزمایشگاه و مزرعه

Abstract

پرایمینگ بذر شامل روشهای بسیار ساده‌ایست که می‌تواند در جوانه‌زنی بهتر و استقرار مطلوب گیاهچه مؤثر باشد. از روشهای بیوفیزیکی و پرایمینگ بذر، میتوان به تیمار بذرها توسط امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی اشاره کرد. به‌منظور بررسی تأثیر امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی بر جوانه‌زنی، رشد و عملکرد گیاه زنیان (<em>Curum copticum</em> <em>Carum copticum</em> (L.) C. B. Clarke)، در شرایط آزمایشگاه و همچنین افزایش درصد و سرعت جوانه‏زنی بذرها تحت تأثیر این دو تیمار و افزایش مقاومت گیاه به تنشهای محیطی و افزایش مقاومت به بیماریها و آفات، این پژوهش در سال 1389 انجام شد. تیمار مربوط به امواج فراصوتی با فرکانس 22 کیلوهرتز در 2 زمان 2 و 5 دقیقه (U₂، U₃) و تیمار مربوط به میدان مغناطیسی با شدت 5000 گوس در 3 زمان 15، 30 و 45 دقیقه (M₄، M₃، M₂) در دمای 30 درجه سانتی‏گراد اعمال شد. البته تیمار شاهد (در این تیمار میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی اعمال نشد و M₁ و U₁ به‌ترتیب عدم اعمال میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی هستند) نیز در نظر گرفته شد. آزمایش به‏صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با 4 تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که با اعمال تیمارهای میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی جوانه‌زنی و ویگور بذرها بهبود و عملکرد نهایی گیاه زنیان تحت تأثیر تیمارها افزایش یافت. بنابراین به نظر می‌رسد که میدان مغناطیسی اعمال شده در زمان 30 دقیقه و در مواردی 45 دقیقه و امواج فراصوتی با زمان 5 دقیقه بیشترین تأثیر را بر گیاهان داشته‌است. تیمارها فقط در مورد شاخص سطح برگ و وزن هزاردانه میانگین را کاهش داده بودند. البته با وجود حساسیت بالای گیاه به بیماریها و آفات، هیچ‌گونه اثری از بیماری و آفت در مزرعه دیده نشد.