بررسی اثر عصاره آبی سماق (Rhus coriaria L.) بر میزان گلوکز خون و لیپیدهای سرم در رت‌های دیابتی شده

Abstract

سماق (<em>Rhus</em> <em>coriaria</em> L.) درختچه‌ایست که سابقه طولانی در طب سنتی دارد و به‌دلیل داشتن ترکیب‌های فنلی به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی در درمان بیماری‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد. با توجه به اهمیت گیاهان دارویی به‌دلیل حداقل عارضه جانبی آنها، در این تحقیق عصاره آبی سماق برای تعیین خاصیت آنتی‌دیابتیک مورد بررسی قرار گرفت.در این تحقیق از ۳۰ رت نر بالغ به وزن متوسط ۱۸۰ تا ۲۳۰ گرم استفاده شد. موش‌ها به ۵ گروه ۶ تایی تقسیم شدند. به رت‌های گروه کنترل، هم حجم ماده تزریقی سرم فیزیولوژی تزریق شد. رت‌های گروه دوم، با تزریق داخل صفاقی آلوکسان مونوهیدرات با دوز mg/kgbw١٢٠ دیابتی شدند. به رت‌های گروه سوم، چهارم و پنجم علاوه‌بر تیمار، مشابه گروه دوم، عصاره آبی سماق به‌ترتیب با دوزهای ٥٠، ١٠٠ و mg/kgbw٢٥٠ به مدت ٤ هفته گاواژ گردید. میزان گلوکز خون در شروع دوره تیمار، همچنین در پایان هفته دوم و چهارم اندازه‌گیری شد. در پایان ۲۸ روز، از قلب رت‌ها خونگیری بعمل آمد و میزان کلسترول تام، تری‌گلیسرید، LDL-C و HDL-C سرم اندازه‌گیری شد. تیمار با عصاره منجر به کاهش معنی‌دار در میزان گلوکز خون در مقایسه با گروه دیابتی شد (05/0><em>p</em>). همچنین سطح کلسترول تام، تری‌گلیسرید و LDL-C در گروه‌های دیابتی تحت تیمار با عصاره در مقایسه با گروه دیابتی کاهش یافت (05/0><em>p</em>). البته تغییرات HDL-C سرم در گروه‌های تحت تیمار با عصاره نسبت به گروه دیابتی معنی‌دار نبود. نتایج نشان داد که عصاره آبی سماق در مدل تجربی دیابت قندی در موش صحرایی موجب تغییرات مطلوب و سودمند در سطح گلوکز خون و لیپیدهای سرم می‌گردد.