تقویت تولید تاکسول در کشت سوسپانسیون سلولی فندق (Corylus avellana L.) از طریق ترکیب محرک و پیش‌ماده

Abstract

کشف تولید تاکسان‌ها در فندق (<em>Corylus avellana </em>L<em>.</em>) و کشت‌های سلولی آن علایق و امیدهای زیادی را برای مطالعه و کاربرد کشت سوسپانسیون سلولی فندق به‌عنوان یک راهکار زیست‌فناوری برای تولید تاکسول و سایر تاکسان‌ها ایجاد کرده است. در این تحقیق، تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی (سطوح مختلف 2,4-D و NAA در ترکیب با Kin و BAP) بر رشد کشت‌های سلولی فندق و تأثیر ترکیب محرک‌ (متیل جاسمونات 100 و 150 میکرومولار، کیتوسان 30 و 60 میلی‌گرم در لیتر و امواج فراصوت 1 و 2 دقیقه) و پیش‌ماده (آمینوبنزوئیک اسید 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر و فنیل‌آلانین 1 و 2 میلی‌مولار) بر تولید تاکسول در کشت سوسپانسیون سلولی بررسی شد. نتایج نشان داد که تیمارهای تنظیم‌کننده رشدی، رشد سلول فندق را در کشت سوسپانسیون به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار داد. رشد سلول‌ها در محیط کشت MS حاوی یک میلی‌گرم در لیتر 2,4-D و 0.5 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آمینوپورین (BAP) و 150 میلی‌گرم در لیتر آسکوربیک اسید در مقایسه با سایر تیمارها به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. بین تیمارهای محرک نیز از نظر رشد و زنده‌مانی سلولی، EC و pH محیط کشت و تولید تاکسول اختلاف معنی‌داری وجود داشت. به‌طور کلی، اعمال تیمارهای محرک در مقایسه با تیمار شاهد (بدون محرک)، موجب کاهش تکثیر و رشد سلولی شده ولی میزان تاکسول را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. بیشترین مقدار تاکسول (15.27 میلی‌گرم در لیتر) در تیمار دو دقیقه امواج فراصوت و 20 میلی‌گرم در لیتر آمینوبنزوئیک اسید در ریزنمونه بذر بدست آمد که 132.78 برابر بیشتر از مقدار تاکسول در تیمار شاهد بود.