تأثیر ورمی‌کمپوست و زئولیت بر عملکرد گل و برخی از صفات گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)

Abstract

شناسه دیجیتال (DOR):<br />98.1000/1735-0905.1398.35.335.94.2.1578.41<br /> <br />آزمایشی برای بررسی اثر ورمی‌کمپوست و زئولیت بر روی گیاه دارویی همیشه‌بهار (<em>Calendula officinalis</em> L.<strong>)</strong> در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رامین خوزستان در سال 1396، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. ورمی‌کمپوست (صفر، 3، 6 و 9 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی و زئولیت (صفر، 4، 8 و 12 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور فرعی بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ورمی‌کمپوست و زئولیت اثر معنی‌داری بر عملکرد گل، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، کلروفیل a و کلروفیل b، کاروتنوئید برگ، کاروتنوئید گلبرگ همیشه‌بهار، برداشت نیتروژن، برداشت فسفر و شدت رنگ گلبرگ‌ها داشتند. همچنین برهم‌کنش بین ورمی‌کمپوست و زئولیت بر تمامی صفات ذکر شده معنی‌دار گردید. بیشترین عملکرد گل (69.53 گرم در متر مربع) و عملکرد بیولوژیک (474.84 گرم در متر مربع) به‌ترتیب در تیمارهای سه تن در هکتار ورمی‌کمپوست + 12 تن در هکتار زئولیت و نه تن در هکتار ورمی‌کمپوست به دست آمدند. بالاترین میزان عملکرد بیولوژیک (474.84 گرم در مترمربع) در تیمار 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست حاصل شد. همچنین بیشترین میزان کاروتنوئید برگ و گلبرگ در تیمار 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و بیشترین میزان کلروفیل‌های a و b مربوط به تیمار 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و 4 تن در هکتار زئولیت بود. بالاترین میزان برداشت نیتروژن در تیمار 8 تن در هکتار زئولیت بود. بالاترین مقدار برداشت فسفر نیز در تیمار 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و 12 تن در هکتار زئولیت بدست آمد. در مجموع به‌دلیل مقرون به صرفه‌تر بودن زئولیت نسبت به ورمی‌کمپوست، با افزایش مقدار زئولیت مصرفی می‌توان عملکرد گل را افزایش داد. در این پژوهش برای حاصل شدن بهترین عملکرد گل، ترکیب تیماری 3 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و 12 تن در هکتار زئولیت مناسب بوده و پیشنهاد می‌گردد.