تأثیر کاربرد بیوچار بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاه‌دانه (.Nigella sativa L) در شرایط کم آبیاری

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر بیوچار بر صفات کمّی سیاه‌دانه (<em>Nigella sativa </em>L<em>.</em>) در شرایط کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح 100% (I₁)، 70% (I₂) و 40% (I₃) نیاز آبی و کرت‌های فرعی شامل فاکتور بیوچار در سه سطح شامل بدون بیوچار (B₁)، 10 تن در هکتار بیوچار (B₂) و 20 تن در هکتار بیوچار (B₃)؛ و کود شیمیایی در دو سطح شامل بدون مصرف کود (F₁) و مصرف کود (F₂) بود. نتایج نشان داد که مصرف10 تن در هکتار بیوچار در مقایسه با مصرف20 تن در هکتار، تعداد دانه در بوته و وزن دانه در بوته را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. کاربرد کود شیمیایی بر کلیه صفات سیاه‌دانه بجز وزن هزاردانه معنی‌دار بود. با وجود معنی‌دار نبودن اثر ساده بیوچار بر عملکرد دانه و بیولوژیک، اثر متقابل آن با کود شیمیایی و نیاز آبی معنی‌دار شد. در استفاده همزمان 10 تن در هکتار بیوچار به‌همراه کود شیمیایی و آبیاری براساس 70% نیاز آبی (I₂B₂F₂)، بیشترین میزان افزایش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک (به‌ترتیب با 1356 کیلوگرم در هکتار و 5776 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. به این ترتیب کاربرد مقدار متعادلی از بیوچار به‌همراه کود شیمیایی به‌دلیل بهبود عناصر غذایی خاک و کاهش آبشویی نیتروژن، علاوه‌بر تأثیر بهینه بر عملکرد، میزان آب مصرفی در تولید سیاه‌دانه را نیز کاهش داد.