اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید و سولفات منگنز بر صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی خرفه (Portulaca oleraca L.)

Abstract

خرفه (<em>Portulaca oleraca </em>L<em>.</em>) یکی از گیاهان خانواده Portulacaceae است که به‌دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا 3 و 6، مواد مغذی مثل آنتی‌اکسیدان‌ها، توکوفرول و فیبر ارزش تغذیه‌ای بالایی داشته و اثرات سودمندی در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان دارد. از طرفی تأثیر سالیسیلیک اسید و ریزمغذی‌ها بر رشد، عملکرد، فعالیت‌های فیزیولوژیکی و مقاومت در برابر بیماری‌ها، ما را به سمت بررسی اثربخشی این هورمون گیاهی و سولفات منگنز بر برخی صفات این گیاه دارویی ارزشمند سوق داد. این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه آموزش عالی امام خمینی (ره) جهاد کشاورزی کرج در سال 1394 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. اثر محلول‌پاشی سطوح مختلف سالیسیلیک اسید (0، 0.1، 0.5، 1 و 2 میلی‌مولار) و سولفات منگنز (0، 0.5 و 1 گرم در لیتر) بر صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن تر، تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته، میزان کلروفیل، کارتنوئید و ویتامین C مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای تحت بررسی بر تمام صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی اثر معنی‌دار در سطح 5% داشت. بیشترین تعداد دانه در کپسول (66.44 عدد در کپسول) از تیمار 1 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید و 1 گرم در لیتر سولفات منگنز بدست آمد. مقایسه میانگین اثر متقابل سالیسیلیک اسید در سولفات منگنز نشان داد که بیشترین میزان کارتنوئید (0.071 میلی‌گرم) متعلق به 2 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید و 1 گرم در لیتر سولفات منگنز بود. به‌طور کلی نتایج نشان داد که غلظت‌های مناسب سالیسیلیک اسید و سولفات منگنز اثر مثبت و معنی‌داری در بهبود صفات تحت بررسی داشت.