بررسی شیوع اندوه و افسردگی پس از زایمان و ارتباط آنها با نشانگان پیش از قاعدگی در خانم‌های مراجعه‌کننده به درمانگاه‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

Abstract

مقدمه: اندوه پس از زایمان، یک اختلال خلقی خفیف است که در صورت پیشرفت به سوی افسردگی پس از زایمان، می‌تواند تهدیدکننده حیات مادر و نوزاد باشد. از این رو، شناخت و پیش‌بینی این اختلالات می‌تواند گامی مهم برای کمک به مادران در دوران پس از زایمان باشد. مطالعه حاضر، به منظور بررسی شیوع اندوه و افسردگی پس از زایمان و ارتباط آن با نشانگان پیش از قاعدگی در خانم‌های مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر انجام شد. روش کار: این مطالعه توصیفی- تحلیلی به منظور تعیین شیوع نشانگان پیش از قاعدگی، اندوه و افسردگی پس از زایمان و ارتباط آنها با یکدیگر، در خانم‌های مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر انجام شد. تعداد 400 نفر که در سه ماهه اول حاملگی برای مراقبت‌های دوران بارداری مراجعه کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه‌گیری به روش آسان انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها عبارت بود از: پرسشنامه دموگرافیک و دو پرسشنامه برای بررسی نشانگان پیش از قاعدگی، و اندوه و افسردگی پس از زایمان. پرسشنامه‌های دموگرافیک و بررسی نشانگان پیش از قاعدگی، در سه ماهه اول بارداری و پرسشنامه مربوط به اندوه و افسردگی پس از زایمان، در 10 روز اول بعد از زایمان تکمیل گردید. اطلاعات جمع‌آوری‌شده پس از کدگذاری، با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و تحلیلی، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: شیوع نشانگان پیش از قاعدگی، 3/35%، و شیوع اندوه و افسردگی پس از زایمان، به ترتیب، 29 و 5/15 درصد بود. بین نشانگان پیش از قاعدگی و سن، سن ازدواج، شغل، تحصیلات، تعداد حاملگی، مصرف داروهای اعصاب و روان، و رضایت از زندگی زناشویی، ارتباط آماری معنی‌دار دیده نشد. بین این نشانگان با تعداد زایمان (023/0=p) و وجود بیماری‌های ژنیکولوژیک (013/0=p) ارتباط آماری معنی‌دار وجود داشت. بین فاکتورهای ذکرشده با اندوه و افسردگی پس از زایمان، ارتباط آماری معنی‌داری دیده نشد. آزمون همبستگی پیرسون، ارتباط آماری مثبت و معنی‌دار را بین نمرات نشانگان پیش از قاعدگی با اندوه و افسردگی پس از زایمان نشان داد که آزمون مجذور کای نیز این ارتباط را تأیید نمود (001/0p<). نتیجه‌گیری: نشانگان پیش از قاعدگی و اندوه پس از زایمان، در خانم‌های مورد بررسی، نسبتاً شایع بود. نشانگان پیش از قاعدگی می‌تواند یک فاکتور پیش‌بینی‌کننده برای اندوه و افسردگی پس از زایمان در این افراد باشد. توجه به تاریخچه نشانگان پیش از قاعدگی در خانم‌های باردار می‌تواند در شناخت افراد در معرض خطر اندوه و افسردگی پس از زایمان مفید واقع شود.