مدل‌بندی ژئوشیمیایی فازهای کنترل‌کننده فراوانی عناصر اصلی و کمیاب در آمفیبولیت‌های میگماتیتی سه‌قلاتون، نیریز، ایران

Abstract

فرآیند دگرگونی ناحیه‌ای مرتبط با قوس در حدود 147 میلیون سال پیش، باعث یک دگرگونی نوع بارووین در آمفیبولیت‌های قدیمی کمپلکس دگرگونی قوری رخنمون یافته در جنوب‌شرق زون سنندج- سیرجان شده است. این فرآیند دگرگونی باعث شده آمفیبولیت‌های جنوب سه‌قلاتون، در شرایط اوج دگرگونی 700 تا 750 درجه‌سانتیگراد و فشار 7 تا 9 کیلوبار، متحمل ذوب بخشی شوند. در نتیجه این فرآیند، 1) میگماتیت‌های مافیک در نتیجه درصدهای مختلفی از ذوب بخشی گسترش یافته‌اند، 2) رخنمون‌های کوچک ترونجمیتی با خروج کمتر از 10 درصد مذاب تولید شده و 3) همچنین تبلور درجای متعادل و نیروی چسبندگی مذاب- بلور باعث شده است تا بخش بزرگی از مذاب بخشی نتواند از میگماتیت‌های مافیک خارج شود. همچنین گرانروی بالای مذاب و دمای ذوب بخشی پایین در منشأ، نیز عامل مهم دیگری در عدم خروج مذاب بوده‌اند. تبلور درجا باعث توسعه بافت‌های پوئی‌کیلوبلاستیک در بسیاری از میگماتیت‌های مافیک ناحیه سه‌قلاتون شده است. شواهد صحرایی و پتروگرافی و مدل‌بندی ژئوشیمیایی بر اساس عناصر REE، Sr، Ba، Cr، Nb، Y و Ti نشان می‌دهند که سنگ مادر اولیه (آمفیبولیت) متحمل بین 20 تا 50 درصد ذوب بخشی شود، اما تبلور درجا و نیروی چسبندگی مذاب- ملانوسوم باعث شده تا حداکثر 10 درصد مذاب (لوکوسوم) بتواند از سنگ خارج و ترونجمیت‌ها را ایجاد کند.