زمین‌دمافشار‏‌سنجی مجموعه نفوذی خونرنگ (شمال‏‌باختری جیرفت، استان کرمان): تاکیدی ویژه بر کاربرد شیمی کانی آمفیبول در بررسی ویژگی‌های ماگمای مادر

Abstract

مجموعه نفوذی خونرنگ، از بزرگ‌ترین مجموعه‌های رخنمون‌یافته در بخش جنوبی پهنه سنندج- سیرجان، در شمال‏‌باختری شهرستان جیرفت (در استان کرمان) است. این مجموعه اساساً دربردارندة سنگ‏‌های فلسیک اسیدی و حد واسط (مانند: دیوریت، کوارتزدیوریت، تونالیت، گرانودیوریت، گرانیت) همراه با مقدارهای اندکی اعضای مافیک‏‌تر (مانند: هورنبلندگابرو و میکروگابرو) است. بافت کلی نمونه‏‌ها، گرانولار نیمه‌‏‌شکل‏‌دار است؛ اما گاه در نمونه‏‌های فلسیک، به‌صورت محلی، بافت پورفیری با زمینه ریزدانه نیز دیده می‏‌شود. بررسی‌های شیمی‌کانی روی کانی‌های آمفیبول در هر دو بخش فلسیک و مافیک مجموعه نفوذی خونرنگ نشان می‏‌دهند که این بلورها ترکیب منیزیوهورنبلند دارند. این آمفیبول‌ها از نوع S-Amph هستند و در ارتباط با مرز فعال قاره‌ای و در پهنه‌ای کمابیش اکسیدان توسعه یافته‌اند. پلاژیوکلازهای بخش فلسیک و مافیک مجموعه نفوذی خونرنگ نیز به‌ترتیب بازة ترکیبی لابرادوریت (An_50.4Ab_49.0Or_0.6) تا الیگوکلاز (An_26.2Ab_73.0Or_0.9) با میانگین ترکیبیِ آندزین (An_36.6Ab_62.6Or_0.8) و بیتونیت (An_89.6Ab_10.4Or_0.0) تا آندزین (An_35.8Ab_56.0Or_8.2) و میانگین ترکیبیِ لابرادوریت (An_56.8Ab_41.9Or_1.3) دارند. برپایه بررسی‌های زمین دمافشار‏‌سنجی روی بلورهای آمفیبول و نیز جفت کانی‏‌های آمفیبول- پلاژیوکلاز، برای بخش مافیک و فلسیک مجموعه نفوذی خونرنگ به‌ترتیب دمای تقریبیِ میانگین 760-783 و 691-717 درجه سانتیگراد به‌دست آمده است. بازة فشار نیز برای نمونه‏‌های سنگی مافیک و فلسیک این مجموعه نفوذی، به‌ترتیب از کمتر از 1 تا 7/4 کیلوبار و 8/1 تا 4/3 کیلوبار به‌دست آمده است که معادل با شرایط نزدیک به سطح زمین تا ژرفای نزدیک به 17 کیلومتر است.