سنگشناسی سنگهای آتشفشانی منطقه خوان– قهستان (شمالخاوری بیرجند، خاور ایران)
چکیده
سنگهای آتشفشانی ترشیری در منطقه خوان گسترش بسیاری دارند و دربردارندة تناوبی از سنگهای گدازهای و آذرآواری هستند. گدازهها بیشتر دربردارندة داسیت، آندزیت و تراکیآندزیت بازالتی هستند و سرشت کالکآلکالن (پتاسیم متوسط) دارند. بلورهای پلاژیوکلاز (با منطقهبندی شیمیایی نوسانی و ترکیب آندزین تا الیگوکلاز)، هورنبلند، کوارتز و پیروکسن فراوانترین درشتبلورهای این سنگها هستند. آپاتیت کانی فرعی این سنگهاست. بیشتر بافتهای این سنگها پورفیریتیک با زمینه میکروگرانولار و میکرولیتی، گلومروپورفیریتیک، جریانی و حفرهای هستند. بافت غربالی، خوردگیخلیجی و منطقهبندی از بافتهایکانیایی آنها بوده و نشاندهنده نبود تعادل و آلایش ماگما در هنگام بالاآمدن است. تهیشدگی سنگهای منطقه از Nb و Ti، همانندیِ آنها با ماگماتیسم پهنه فرورانش را نشان میدهد. بیهنجاری منفی Nb در سنگهای منطقه، ویژگیِ سنگهای قارهای است و نشاندهنده مشارکت پوستهای در فرایندهای ماگمایی است. برپایه نمودارهای عنکبوتی بهنجارشدة عنصرهای کمیاب و نادر خاکی، تهیشدگی نمونههای بررسیشده از عنصرهای ناسازگار با پتانسیل یونی بالا (مانند: Ti، Nb، P و Zr) پیامد ماگماتیسم وابسته به پهنه فرورانش، خاستگاه گوشتهای متاسوماتیزه و غنیشده در پی فرایندهای فرورانش و از سوی دیگر، دارابودن آمفیبول و نیز بالابودن فوگاسیته اکسیژن در ماگماست. برپایه نمودارهای شناسایی پهنه زمینساختی ماگما، سنگهای آتشفشانی منطقه در پهنه فرورانش حاشیه قارهای فعال پدید آمدهاند.
کلید واژگان
آندزیتکالکآلکالن
حاشیه فعال قارهای
خاستگاه گوشتهای
خوان- قهستان
بلوک لوت
پتـرولوژی و زمینشناسی اقتصادی
شماره نشریه
32تاریخ نشر
2018-02-201396-12-01
ناشر
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهانUniversity of Isfahan
سازمان پدید آورنده
سنگشناسی سنگهای آتشفشانی منطقه خوان– قهستان (شمالخاوری بیرجند، خاور ایران)گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
گروه مهندسی معدن، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
شاپا
2228-52102322-2182
