پتروگرافی و مینرال‌شیمی سنگ‌های آتشفشانی شرق نابر (جنوب‌غرب کاشان)

Abstract

سنگ‌های آتشفشانی شرق نابر به سن ائوسن در جنوب‌غرب کاشان و در کمربند ماگمایی ارومیه-دختر قرار دارد. این سنگ‌ها شامل: آندزیت بازالتی، آندزیت، داسیت و ریولیت است. کانی‌های پلاژیوکلاز، آمفیبول، کلینوپیروکسن، بیوتیت و کوارتز کانی‌های اصلی این سنگ‌ها را تشکیل می‌دهد. آپاتیت به مقدار بسیار اندک در برخی از پلاژیوکلازها دیده می‌شود. اپیدوت، کلسیت، کلریت، اسفن و کانی‌های کدر، کانی‌های حاصل از دگرسانی هستند. بافت‌های پورفیری، گلومروپورفیری، میکرولیتی و پویی‌کلیتیک بافت‌های غالب در این سنگ‌ها است. بر اساس داده‌های حاصل از تجزیه ریزکاو الکترونی ترکیب پلاژیوکلازها الیگوکلاز تا لابرادوریت، کلینوپیروکسن‌ها از نوع دیوپسید و آمفیبول‌ها مگنزیوهورنبلند و ترمولیت هستند. شیمی کلینوپیروکسن‌ها نشان می‌دهد که این سنگ‌ها روند ساب‌آلکالن داشته و در نمودارهای زمین‌ساختی در محدوده کمان‌های آتشفشانی قرار می‌گیرد. بر اساس فشارسنجی کلینوپیروکسن‌ها، سنگ‌های آتشفشانی شرق نابر در فشارهای متوسط تا کم و در حین صعود ماگما شکل گرفته‌اند. میزان آب در محیط تبلور کلینوپیروکسن‌ها بالا بوده و این سنگ‌ها در فوگاسیته بالای اکسیژن تشکیل شده‌اند. ترمومتری کلینوپیروکسن‌ها به طور متوسط دمای 975 درجه سانتیگراد را برای تشکیل آنها نشان می‌دهد. ترموبارومتری آمفیبول‌ها نیز فشار 97/2 کیلو‌بار و دمای 700 تا 750 درجه سانتیگراد را نشان می‌دهد.