منشأ و جایگاه تکتونیکی سنگ‌های گرانیتی و دایک‌های دلریتی توده نفوذی نصرند، جنوب‌شرق اردستان

Abstract

توده نفوذی نصرند واقع در 40 کیلومتری جنوب‌شرق اردستان، پس از ائوسن به درون سنگ‌های آتشفشانی ائوسن پهنه ماگمایی ارومیه-دختر تزریق شده و از لحاظ سنگ‌شناسی عمدتاً شامل: گرانیت و گرانودیوریت است. سنگ‌های این توده ماهیت متاآلومین تا جزیی پرآلومین دارد و ویژگی‌های گرانیت‌های کالک‌آلکالن تا کالک‌آلکالن پتاسیم‌دار نوع I را نشان می‌دهد. توده گرانیتی نصرند توسط دایک‌های متعدد دلریتی با روند شمال‌غربی-جنوب‌شرقی قطع شده‌اند. دایک‌های دلریتی علاوه بر توده گرانیتی‏ٍِْ‎‏ًٌَُ، سنگ‌های آتشفشانی میزبان توده را نیز قطع کرده‌اند. شواهد ژئوشیمیایی چون: غنی‌شدگی نمونه‌های گرانیتی و دایک‌ها از LREE و LILE، تهی‌شدگی از HREE و HFSE، وجود ناهنجاری منفی Nb و Ti، مؤید شکل‌گیری گرانیتوئیدها و دایک‌های درون آن در حاشیه فعال قاره‌ای است. غنی‌شدگی از K، Rb، Th و U و تهی‌شدگی از Ba، Eu، Nb، Sr و Ti به همراه بالا بودن نسبت‌های Ba/Nb (46 تا 139) و Ba/La (17 تا 77) در سنگ‌های بررسی شده نشانه مشارکت پوسته قاره‌ای در تشکیل سنگ‌های مورد نظر است.