بررسی ژئوشیمی سنگ‌های آتشفشانی ائوسن جنوب‌غرب جندق (شمال‌شرق استان اصفهان)

Abstract

سنگ‌های آتشفشانی ائوسن جنوب‌غرب جندق که در جنوب گسل درونه برون‌زد دارند، جزو پهنه ایران مرکزی هستند. اغلب سنگ‌های منطقه شامل: بازالت، آندزیت، تراکی آندزیت و داسیت و بافت چیره آنها پورفیری، میکرولیت پورفیری و هیالوپورفیری است. کانی‌های سازنده اصلی این سنگ‌ها شامل: پلاژیوکلاز حدواسط، دیوپسید، اوژیت، فلوگوپیت، منیزیوهاستینگسیت و کانی‌های ثانویه اکسید آهن و کلریت هستند. بر اساس داده‌های ژئوشیمیایی می‌توان این سنگ‌ها را جزو سری شوشونیتی با محتوای بالایی از K₂O، Ta/Yb، Th/Yb و Ce/Yb به شمار آورد. آنومالی شدیداً منفی Nb و منفی Ti و تطابق روند عناصر فرعی بهنجار شده با گوشته با روند ارائه شده برای این عناصر در محیط‌های قوس آتشفشانی، گدازه‌های منطقه را از نوع فوران یافته در محیط‌های فرورانش مشخص می‌نماید. به علاوه، نمودارهای مشخص‌کننده محیط تکتونیکی بر اساس TiO₂ و Al₂O₃ و نیز Zr و Y بیانگر محیط تکتونیکی قوس آتشفشانی قاره‌ای است. الگوی REE‌ها (بهنجار شده با کندریت) و نسبت‌های این عناصر و نیز آنومالی مثبت Pb، به نقش مؤثر فرآیندهای ذوب بخشی درجه پایین گوشته متاسوماتیزه و منشأ گارنت آمفیبولیت همراه با آلایش پوسته‌ای در هنگام گذر ماگما از قاره در تشکیل سنگ‌های آتشفشانی منطقه اشاره دارد.