استفاده از شیمی کانی‌ها در تعیین شرایط تشکیل کمپلکس گرانیتوئیدی بروجرد و هاله دگرگونی آن

Abstract

توده گرانیتوئیدی بروجرد با طیف سنگ‌شناسی کوارتزدیوریت، گرانودیوریت و مونزوگرانیت همراه با دایک‌های اسیدی در درون فیلیت‌های همدان نفوذ کرده و هاله دگرگونی را سبب شده است. بررسی شیمی کانی‌ها در منطقه مورد مطالعه نشان می‌دهد که بیوتیت دارای ترکیب متنوعی بوده، ماگمای سازندة آن‌ها طیفی از ساب‌آلکالن تا کالک‌آلکالن است. آمفیبول‌ها در گروه کلسیک و در زیرگروه منیزیوهورنبلند قرار می‌گیرند و شاهدی برای نوع I بودن توده گرانیتوئیدی بروجرد هستند. ‌ترکیب پلاژیوکلازها از الیگوکلاز-آندزین‌ تا لابرادوریت تغییر می‌کند و آلکالی‌فلدسپارها در ردة ارتوکلاز قرار می‌گیرند. ‌فلدسپارهای پگماتیت‌ها از دو نوع سدیک (آلبیت) و پتاسیک (ارتوکلاز) هستند. روند تغییر ترکیب فلدسپارها در واحدهای مختلف سنگی از قطب بازیک‌تر به‌سمت قطب اسیدی تر تفریق ماگمایی را نشان می‌دهند. گارنت در تمام نمونه‌ها از نوع آلماندن- اسپسارتین بوده، دارای یک منطقه‌بندی است. بررسی‌ها نشان می‌دهند که گارنت در هورنفلس‌ها و گرانودیوریت‌ها هم ﻣﻨﺸﺄ و غیرماگمایی بوده ولی در پگماتیت‌ها دارای ﻣﻨﺸﺄ ماگمایی است. فشارسنجی بر اساس مقدار Al آمفیبول‌ها در کوارتزدیوریت ها، فشار تبلور را ٤٣/0 تا ٦١/١ و بر اساس پارامتر Al_total در برابر Fe_total / (Mg + Fe_total) فشار ١ تا ٣ کیلوبار را برآورد می‌کنند. دماسنجیهورنبلند- پلاژیوکلاز در این سنگ ها، دمای ٦٥٣ تا ٧٣٢ درجه سانتی‌گراد را برای به تعادل رسیدن این دو کانی و دماسنجی گارنت- بیوتیت دمای ٤٧٢ درجه سانتی‌گراد را برای زوج گارنت و بیوتیت در هورنفلس‌ها نشان می‌دهد. مقدار فوگاسیته برآورد شده (log ¦O₂ از 3/18- تا 6/15-) حاکی از اکسیدان‌بودن ماگما (وجود مگنتیت و آمفیبول‌های غنی از منیزیم نیز آن را تأیید می‌کند) و شاهدی برای تشکیل آن در مرز ورقه‌های همگراست.توده گرانیتوئیدی بروجرد با طیف سنگ‌شناسی کوارتزدیوریت، گرانودیوریت و مونزوگرانیت همراه با دایک‌های اسیدی در درون فیلیت‌های همدان نفوذ کرده و هاله دگرگونی را سبب شده است. بررسی شیمی کانی‌ها در منطقه مورد مطالعه نشان می‌دهد که بیوتیت دارای ترکیب متنوعی بوده، ماگمای سازندة آن‌ها طیفی از ساب‌آلکالن تا کالک‌آلکالن است. آمفیبول‌ها در گروه کلسیک و در زیرگروه منیزیوهورنبلند قرار می‌گیرند و شاهدی برای نوع I بودن توده گرانیتوئیدی بروجرد هستند. ‌ترکیب پلاژیوکلازها از الیگوکلاز-آندزین‌ تا لابرادوریت تغییر می‌کند و آلکالی‌فلدسپارها در ردة ارتوکلاز قرار می‌گیرند. ‌فلدسپارهای پگماتیت‌ها از دو نوع سدیک (آلبیت) و پتاسیک (ارتوکلاز) هستند. روند تغییر ترکیب فلدسپارها در واحدهای مختلف سنگی از قطب بازیک‌تر به‌سمت قطب اسیدی تر تفریق ماگمایی را نشان می‌دهند. گارنت در تمام نمونه‌ها از نوع آلماندن- اسپسارتین بوده، دارای یک منطقه‌بندی است. بررسی‌ها نشان می‌دهند که گارنت در هورنفلس‌ها و گرانودیوریت‌ها هم ﻣﻨﺸﺄ و غیرماگمایی بوده ولی در پگماتیت‌ها دارای ﻣﻨﺸﺄ ماگمایی است. فشارسنجی بر اساس مقدار Al آمفیبول‌ها در کوارتزدیوریت ها، فشار تبلور را ٤٣/0 تا ٦١/١ و بر اساس پارامتر Al_total در برابر Fe_total / (Mg + Fe_total) فشار ١ تا ٣ کیلوبار را برآورد می‌کنند. دماسنجیهورنبلند- پلاژیوکلاز در این سنگ ها، دمای ٦٥٣ تا ٧٣٢ درجه سانتی‌گراد را برای به تعادل رسیدن این دو کانی و دماسنجی گارنت- بیوتیت دمای ٤٧٢ درجه سانتی‌گراد را برای زوج گارنت و بیوتیت در هورنفلس‌ها نشان می‌دهد. مقدار فوگاسیته برآورد شده (log ¦O₂ از 3/18- تا 6/15-) حاکی از اکسیدان‌بودن ماگما (وجود مگنتیت و آمفیبول‌های غنی از منیزیم نیز آن را تأیید می‌کند) و شاهدی برای تشکیل آن در مرز ورقه‌های همگراست.توده گرانیتوئیدی بروجرد با طیف سنگ‌شناسی کوارتزدیوریت، گرانودیوریت و مونزوگرانیت همراه با دایک‌های اسیدی در درون فیلیت‌های همدان نفوذ کرده و هاله دگرگونی را سبب شده است. بررسی شیمی کانی‌ها در منطقه مورد مطالعه نشان می‌دهد که بیوتیت دارای ترکیب متنوعی بوده، ماگمای سازندة آن‌ها طیفی از ساب‌آلکالن تا کالک‌آلکالن است. آمفیبول‌ها در گروه کلسیک و در زیرگروه منیزیوهورنبلند قرار می‌گیرند و شاهدی برای نوع I بودن توده گرانیتوئیدی بروجرد هستند. ‌ترکیب پلاژیوکلازها از الیگوکلاز-آندزین‌ تا لابرادوریت تغییر می‌کند و آلکالی‌فلدسپارها در ردة ارتوکلاز قرار می‌گیرند. ‌فلدسپارهای پگماتیت‌ها از دو نوع سدیک (آلبیت) و پتاسیک (ارتوکلاز) هستند. روند تغییر ترکیب فلدسپارها در واحدهای مختلف سنگی از قطب بازیک‌تر به‌سمت قطب اسیدی تر تفریق ماگمایی را نشان می‌دهند. گارنت در تمام نمونه‌ها از نوع آلماندن- اسپسارتین بوده، دارای یک منطقه‌بندی است. بررسی‌ها نشان می‌دهند که گارنت در هورنفلس‌ها و گرانودیوریت‌ها هم ﻣﻨﺸﺄ و غیرماگمایی بوده ولی در پگماتیت‌ها دارای ﻣﻨﺸﺄ ماگمایی است. فشارسنجی بر اساس مقدار Al آمفیبول‌ها در کوارتزدیوریت ها، فشار تبلور را ٤٣/0 تا ٦١/١ و بر اساس پارامتر Al_total در برابر Fe_total / (Mg + Fe_total) فشار ١ تا ٣ کیلوبار را برآورد می‌کنند. دماسنجیهورنبلند- پلاژیوکلاز در این سنگ ها، دمای ٦٥٣ تا ٧٣٢ درجه سانتی‌گراد را برای به تعادل رسیدن این دو کانی و دماسنجی گارنت- بیوتیت دمای ٤٧٢ درجه سانتی‌گراد را برای زوج گارنت و بیوتیت در هورنفلس‌ها نشان می‌دهد. مقدار فوگاسیته برآورد شده (log ¦O₂ از 3/18- تا 6/15-) حاکی از اکسیدان‌بودن ماگما (وجود مگنتیت و آمفیبول‌های غنی از منیزیم نیز آن را تأیید می‌کند) و شاهدی برای تشکیل آن در مرز ورقه‌های همگراست.