بررسی اثر استفاده همزمان نور قرمز و دایک گولاک سدیم بر نو ساقه زایی و رشد طولی ریزنمونه‌های زیتون (Olea europea L.)، رقم زرد

Abstract

زمان بسیار زیادی از اولین تجربه تکثیر درون شیشه زیتون می‌گذرد اما وجود چیرگی انتهایی بسیار قوی در مرحله نوساقه‌زایی که از طریق تیمارهای مختلف سایتوکنینی نیز قابل کنترل نیست، امکان تکثیر آن را به روش درون شیشه محدود ساخته است. تعیین غلظت مناسب دایک گولاک سدیم برای کاهش اثر چیرگی انتهایی ودر نتیجه افزایش راندمان نوساقه‌زایی، و همزمان امکان افزایش توانایی تکثیر جوانه‌های جانبی تحت تاثیر دو کیفیت نوری مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی، تیمار‌های آزمایشی با 4 تکرار و 4 نمونه در هر تکرار انحام شد. بعلاوه، حداقل زمان مناسب برای کاهش چیرگی انتهایی توسط دایک گولاک سدیم و در عین حال تحریک رشد جوانه‌های جانبی زیتون رقم زرد مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین میانگین نوساقه‌زایی (22/ 0 ± 10/3 عدد به ازای هر ریزنمونه) در غلظت 5 میلی‌گرم بر لیتر دایک گولاک سدیم در نور فلورسنت سفید و طی مدت 21 روز پس از کشت مشاهده شد. تعداد نوساقه‌های ایجاد شده بیانگر اثر منفی کاربرد همزمان نور قرمز و دایک گولاک سدیم بود. با اینکه رشد طولی ریزنمونه‌ها در هر دو کیفیت نوری روند نزولی را با افزایش غلظت دایک گولاک سدیم نشان داد اما، رشد طولی جوانه ها در نور قرمز و در غلظت‌های ثابت دایک گولاک سدیم در مقایسۀ با نور فلورسنت سفید بیشتر بود. براساس نتایج بدست آمده به نظر می‌رسد دایک گولاک سدیم و نور قرمز نوعی اثر بازدارندگی در تقابل با یکدیگر اعمال می‌کنند و اثر دایک گولاک سدیم در افزایش نوساقه‌زایی تنها در نور فلورسنت سفید مشاهده می‌شود.