بررسی واکنش‌های رشدی، عملکردی و فیزیولوژیک برخی توده‌های هندوانه (Citrullus lanatus L.) به تنش کم‌آبی

Abstract

برای ارزیابی تحمل به تنش کم‌آبی توده‌های هندوانه (<em>Citrullus lanatus</em> L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1395 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه مقدار 50، 70 و 100 درصد نیاز آبی گیاه و توده‌های هندوانه شامل سه تودة آناناسی، شریف‌آبادی، محبوبی و رقم تجاری چارلستون‌گری بودند. نتایج نشان دادند تنش کم‌آبی به‌طور معنی‌داری سطح برگ، طول بوته، عملکرد، هدایت روزنه‌ای و محتوای نسبی آب برگ را کاهش و مواد جامد محلول کل، درصد نشت یونی و فعالیت آنزیم پراکسیداز را افزایش داد. بین توده‌ها، بیشترین سطح برگ، طول بوته و عملکرد (6/84 تن در هکتار) در تودة محبوبی به دست آمد. کمترین درصد نشت یونی و بیشترین محتوای نسبی آب برگ در تودة آناناسی و بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز در رقم چارلستون‌گری مشاهده شد. تنش کم‌آبی، تعداد میوه و وزن میوه را کاهش داد؛ اگرچه در تودة محبوبی بر تعداد میوه در بوته تأثیری نداشت. با افزایش تنش کم‌آبی، کارایی مصرف آب در توده‌های آناناسی و شریف‌آبادی و رقم چارلستون‌گری کاهش یافت؛ ولی در تودة محبوبی بیشترین کارایی مصرف آب (85/54 کیلوگرم در متر مکعب) در شرایط آبیاری 50 درصد نیاز آبی به دست آمد. تنش کم‌آبی تأثیر معنی‌داری بر اسیدیتة میوه نداشت. باتوجه‌به نتایج، تودة محبوبی با 9/46 درصد کاهش عملکرد در شرایط آبیاری 50 درصد، کمترین کاهش عملکرد را نسبت به سایر توده‌ها داشت و نسبت به کم‌آبی متحمل‌تر بود.