اثر همزیستی قارچ Piriformospora indica بر کمیت اسانس و برخی صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی در تنش شوری

Abstract

در پژوهش حاضر، تأثیر قارچ اندوفیت <em>Piriformospora indica</em>بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی در تنش شوری، با آزمایش مزرعه‌ای و به‏صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تیمارها شامل تلقیح با قارچ <em>P. indica</em> و چهار سطح شوری صفر، سه، شش و نه دسی‌زیمنس بر متر بودند. آبیاری با آب شور حاوی مخلوط آب دریای خزر و آب مقطر با چهار سطح شوری یاد‌شده انجام شد. وزن خشک برگ، میزان فنل کل، فلاونوئید، آنتوسیانین و فعالیت آنتی‌اکسیدانی کل، عملکرد اسانس، هدایت روزنه­ای و محتوای سدیم، فسفر، پتاسیم و نسبت سدیم به پتاسیم برگ سنجش شدند. نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری؛ افزایش آنتوسیانین، فلاونوئید، محتوای سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم برگ و کاهش محتوای فسفر و پتاسیم، وزن خشک برگ و عملکرد اسانس را باعث شد. تلقیح قارچ <em>P. indica</em>به ریشة گیاه نعناع فلفلی به‌ترتیب افزایش 17 و 32 درصدی آنتوسیانین و فلاونوئید را نسبت به گیاهان شاهد موجب شد. همچنین تیمار قارچ به کاهش آثار منفی شوری بر هدایت روزنه‌ای، محتوای فسفر و پتاسیم، عملکرد اسانس و وزن خشک و محتوای سدیم برگ منجر شد. همزیستی قارچی در شوری 9 دسی‌زیمنس بر متر، مقدار فنل کل برگ را 37 درصد و عملکرد اسانسرا 80 درصد نسبت به گیاهان شاهد افزایش داد. به نظر می رسد تلقیح قارچ <em>P. indica</em>به ریشه های گیاه دارویی نعناع فلفلی علاوه‌ بر تحریک سنتز ترکیبات فنولیک و اسانس، با افزایش جذب فسفر و پتاسیم تخفیف آثار تنش شوری را در این گیاه موجب می‌شود.