بررسی فلوریستیک و بوم‌شناختی رویشگاه سرو نوش (Platycladus orientalis) در منطقه فاضل‌آباد، استان گلستان

Abstract

منطقه حفاظت شده سورکش فاضل‌آباد در استان گلستان با 223 هکتار در دامنه ارتفاعی 820 تا 1680 متری از سطح دریا واقع شده و یکی از زیستگاه‌های اصلی و شاخص درختچه ارزشمند سرو نوش یا سور (Platycladus orientalis) است. در بررسی فلوریستیک این منطقه، 284 گونه از 212 جنس و 63 تیره‌ جمع‌آوری و شناسایی شد. تیره‌‌های Asteraceae، Poaceae و Papilionaceae به ترتیب با داشتن 42، 34 و 24 گونه بزرگترین تیره‌‌های گیاهی هستند. از نظر شکل زیستی، همی‌کریپتوفیت‌ها (5/47 درصد) بالاترین شکل زیستی گیاهان را در بر می‌گیرند و پس از آن تروفیت‌ها، فانروفیت‌ها، کریپتوفیت‌ها و کامه‌فیت‌ها (به ترتیب با 2/29، 9/10، 4/7 و 9/4 درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بررسی پراکنش جغرافیایی گیاهی، غلبه عناصر سه منطقه‌ای اروپا-سیبری/ ایرانی-تورانی/مدیترانه‌ای (8/24 درصد) را در منطقه نشان داد. همچنین، بر اساس تحلیل شیب تغییرات ترکیب پوشش گیاهی منطقه بر مبنای نتایج تلفیقی تحلیل تطبیقی قوس‌گیری شده (DCA) و تحلیل همبستگی با استفاده از داده‌های ترکیب پوشش گیاهی و ویژگی‌های توپوگرافی تعداد 20 قطعه نمونه 100 متر مربعی که با روش انتخابی در سطح کل منطقه نمونه‌برداری شده بود، مشخص شد که عواملی همچون: ارتفاع از سطح دریا، شیب دامنه و شاخص گرمایی نقش مؤثری بر تغییرات ترکیب پوشش گیاهی منطقه دارند.