اثر کنه‌کش فن‌پیروکسیمیت روی پارامترهای جدول زندگی کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

کنترل کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch، به عنوان یکی از مهمترین آفات کلیدی در کشاورزی، عمدتاً بر اساس استفاده از آفت‌کش‌ها استوار است. اثر کنه‌کش فن‌پیروکسیمیت روی پارامترهای جدول زندگی این کنه در شرایط آزمایشگاهی در دمای 2±25 درجه‌ی سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65% و دوره‌ی نوری 16 : 8 (روشنایی: تاریکی) بررسی شد. داده‌ها بر اساس تئوری جدول زندگی سنی-مرحله رشدی دوجنسی تجزیه و تحلیل شدند. در آزمایش زیست سنجی مقدار LC50 کنه‌کش فن‌پیروکسیمیت حدود ml/l 380 تعیین و در آزمایش جدول زندگی بکار رفت. دوره‌ی پیش از تخم‌ریزی پس از بلوغ و دوره پیش از تخم‌ریزی واقعی کنه تارتن دولکه‌ای تیمار شده با فن‌ پیروکسیمیت (به ترتیب 36/2 و 64/12 روز) به طور معنی داری طولانی‌تر از دوره‌های بدست آمده در تیمار شاهد (به ترتیب 1 و 56/11 روز) به دست آمد. باروری کل دوره‌ی زندگی کنه تارتن دولکه‌ای تیمار شده با سم فن‌ پیروکسیمیت 35/1 و در شاهد 27/52 بود. نرخ رشد ذاتی جمعیت (r)، نرخ رشد محدود جمعیت (?)، نرخ رشد خالص جمعیت (R0)، متوسط طول مدت هر نسل (T) و نرخ رشد ناخالص جمعیت (GRR) تیمار شده با فن‌ پیروکسیمیت (به ترتیب 001/0- بر روز، 998/0 بر روز، 96/0 ( فرد)، 25/14 (روز) و 94/2 (فرد) برآورد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که غلظت کشنــده 50 درصــد کنه‌کش فن‌پیروکسیمیت میزان باروری کنه تارتن دولکه‌ای را تحت شرایط آزمایشگاهی به میزان چشمگیری کاهش داده و باعث می‌شود تا رشد جمعیت این آفت تقریبا با انقراض مواجه گردد و می‌توان از آن در کنترل این آفت استفاده نمود.