تعیین بیوتیپ‌های سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci (Genn.)، در استان فارس

Abstract

سفیدبالک پنبه (<em>Bemisia tabaci</em>) گونه‌ای مرکب و پیچیده با بیش از 20 بیوتیپ شناخته‌شده در جهان است. به منظور تعیین بیوتیپ‌های این آفت در استان فارس از جمعیت‌های سفیدبالک مزارع پنبه و فلفل در شیراز، کفترک، مهارلو، فسا و خیر استهبان طی سال‌های 1389-1388 نمونه‌برداری شد. بر اساس داده‌های آزمون RAPD-PCR الگوی بیشتر نمونه‌های <em>B. tabaci</em> با الگوی بیوتیپ B مطابقت داشت. الگوی بیوتیپ Cv نیز مشاهده شد و الگوی دیگری نیز مشاهده گردید که به الگوهای تعریف‌شده برای بیوتیپ‌های B، Q و Cv شباهت نداشت. ترادف نوکلئوتیدی سیتوکروم اکسیداز I میتوکندریایی نشان داد که همۀ نمونه‌های <em>B. tabaci</em> تحت مطالعه در این تحقیق در گروه بیوتیپ B قرار می‌گیرند که به نمونه‌های ایرانی 2/94 تا 100 درصد و به نمونه‌های بیوتیپ‌های دیگر <em>B. tabaci</em> موجود در بانک ژن 9/84 تا 2/93 درصد شباهت دارند. مطالعات تبارشناسی نشان داد نمونه‌‌های ایرانی بیوتیپ B در دو زیرگروه جدا از هم و مجزا از نمونه‌های بیوتیپ B دیگر کشورها قرار می‌گیرند. در بین 11 گروه اصلی و 24 زیرگروه ژنتیکی جدید که اخیراً برای <em>B. tabaci</em> تعریف شده، نمونه‌های ایرانی <em>B. tabaci</em> در گروه آفریقا/ خاورمیانه/ آسیای صغیر و در زیر‌گروهMiddle East/Asia Minor 1 قرار گرفتند.