تغییر میزان پتاسیم و آهن در دو رقم حساس و به نسبت مقاوم گوجه‌فرنگی آلوده به ویروس ایرانی پیچیدگی بوتة چغندرقند

Abstract

ویروس ایرانی پیچیدگی بوتة چغندر­قند (Beet curly top Iran virus, BCTIV)، یکی از عامل‌های ایجادکنندة بیماری پیچیدگی بوته در گوجه­فرنگی است. بیشتر رقم‌های گوجه‌فرنگی به BCTIV حساس و برخی به نسبت مقاوم گروه‌بندی‌ شده‌اند. از سویی میزان عنصرهای غذایی در رقم‌های مختلف گیاهی با میزان حساسیت یا مقاومت گیاه میزبان به یک بیمارگر گیاهی متفاوت است. در این تحقیق میزان عنصرهای غذایی مهم در دو رقم حساس و به نسبت مقاوم گوجه‌فرنگی در پاسخ به آلودگی به BCTIV بر پایة یک طرح کاملاً تصادفی بررسی و غلظت عنصرهای با کمک دستگاه ICP-MS تعیین شد. نتایج نشان داد که از میان پنج عنصر آهن، کلسیم، پتاسیم، منیزیم و فسفر، میزان پتاسیم در رقم به نسبت مقاوم سوپرچیف بیشتر از رقم حساس گروسی لیسی است. همچنین میزان تجمع پتاسیم در این رقم پس از آلودگی به‌طور معنی‌داری (05/0P<) افزایش پیدا کرد. برعکس، میزان آهن در رقم حساس گروسی لیسی بیشتر از رقم به نسبت مقاوم سوپرچیف تعیین شد که پس از آلودگی به ویروس تنها در رقم حساس گروسی لیسی به‌طور معنی­داری کاهش پیدا کرد. بنابراین گیاهان گوجه‌فرنگی که حاوی میزان بالایی از عنصر پتاسیم بوده و نیز قادر به تجمع این عنصر در اندام‌های هوایی گیاه پس از آلودگی هستند به BCTIV مقاومت بیشتری نشان می­دهند. همچنین بروز زردی در برگ­های جوان رقم حساس گروسی لیسی پس از آلودگی به ویروس نیز به‌احتمال مرتبط با کاهش عنصر آهن پس از آلودگی به ویروس در این رقم است.