بررسی اثر فلاونوئیدها در القای مقاومت علیه پوسیدگی طوقه و ریشه گیاه لوبیا ناشی از Rhizoctonia solani

Abstract

در این پژوهش، برای تعیین سطوح مقاومت رقم‏های لوبیا به <em>Rhizoctonia</em> <em>solani</em> عامل پوسیدگی طوقه و ریشه آزمون بیماری‌زایی به دو روش دیسک برگی در شرایط آزمایشگاه و مایه‌زنی گیاه‏چه‌ها در گلخانه انجام شد. سپس حساس‌ترین رقم لوبیا (رقم ناز، به دلیل دارا بودن توجیه اقتصادی) برای ارزیابی امکان القای مقاومت با فلاونوئیدهایی نظیر کوئرستین (Quercetin) نارینجنین (Naringenin) و بررسی برخی سازوکار‌های دخیل در القای مقاومت استفاده شد. جهت بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف (100 تا 400 میکروگرم بر میلی‌لیتر) این فلاونوئیدها در القاء مقاومت در لوبیا علیه <em>R. solani</em>، گیاه‏چه‏ها با غلظت‌های مختلف فلاونوئیدها تیمار شدند. گیاهان تیمارشده و شاهد با قارچ بیمارگر مایه‌زنی شدند و شاخص بیماری یک هفته بعد از مایه‌زنی محاسبه شد. نتیجه‏ها نشان دادند که غلظت‌های مختلف کوئرستین و نارینجنین در کاهش شاخص بیماری تأثیر متفاوتی داشتند. کوئرستین در غلظت‌های 200 تا 400 میکروگرم در میلی‌لیتر موجب کاهش معنی‌دار پیشرفت بیماری شد و بهترین فاصله زمانی بین تیمار و مایه‌زنی سه روز بود. غلظت‌های 100 و 200 میکروگرم بر میلی‌لیتر نارینجنین و 100 میکروگرم بر میلی‌لیتر کوئرستین باعث کاهش معنی‌دار پیشرفت بیماری نشد. ارزیابی سطوح کالوز، سوپراکسید و هیدروژن پراکسید در گیاه‏چه‌های تیمارشده با کوئرستین در زمان‌های مختلف پس از مایه‌زنی توسط <em>R. solani</em> نشان داد که کوئرستین با افزایش سرعت و شدت تولید این ترکیب‏های دفاعی موجب القای مقاومت در لوبیا علیه بیمارگر می‌شود.