سبب‌شناسی بیماری زوال درختان مرکبات با پایۀ بکرایی در جنوب استان کرمان

Abstract

عارضۀ نوظهور زوال سریع در سال‌های اخیر سبب مرگ تعداد زیادی از درختان مرکبات با پایۀ بکرایی در جنوب استان کرمان شده است. علائم این بیماری به‌صورت پژمردگی برگ‌ها، پوسیدگی ریشه‌ها و مرگ سریع درختان مشاهده می‌شود. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل بیماری مذکور انجام شد. حضور پروکاریوت‌های بیماری‌زای گیاهی با انجام واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با استفاده از آغازگرهای عمومی و اختصاصی و هم‌چنین با استفاده از سامانۀ Miseq بررسی شد. ردیابی ویروس‌ها و ویروئیدها با استفاده از آزمون‌های ELISA، RT-PCR و مایه‌زنی به گیاهان محک و همچنین جداسازی dsRNA از نمونه‌های گیاهی انجام شد. همراهی نماتد <em>Tylenchulus semipenetrans</em> و شبه قارچ <em>Phytophthora nicotiana</em> با جداسازی و ارزیابی جمعیت این بیمارگرها در ریشه و ریزوسفر درختان بیمار و مقایسه آن با درختان بدون علائم بررسی شد. درمجموع، نتایج این پژوهش نشان‌دهندۀ همراهی <em>Candidatus</em> Liberibacter asiaticus با بیماری زوال سریع درختان مرکبات با پایۀ بکرایی در جنوب استان کرمان است. به‌علاوه وجود تنش‌های خشکی و دمایی و آلودگی هم‌زمان درختان بیمار به <em>Ca</em>. Phytoplasma aurantifolia، شبه قارچ <em>Phytophthora nicotiana</em> و نماتد <em>Tylenchulus semipenetrans</em> می‌تواند منجر به تشدید بیماری و تسریع در زوال درختان شود.