ارزیابی میزان سمیت آفت‌کش‌های استامی‌پرید، دیکلرووس و آزادیراختین روی شتة جالیز Aphis frangulae gossypii و زنبور انگلوارة آن Lysiphlebus fabarum

Abstract

شتة جالیز <em>Aphis frangulae gossypii</em> Gloverیکی از آفات مهم خیار به­شمار‌ می‌آید و زنبور انگلوارة (پارازیتوئید) <em>Lysiphlebus fabarum </em>Marshallبه‌عنوان یک عامل زیست (بیو)کنترل، می‌تواند در کشتزارها و گلخانه­ها علیه این آفت به‌کار گرفته شود. در این پژوهش، حساسیت سن‌های مختلف پورگی شته و مرحلة شفیرگی زنبور به غلظت توصیه‌شدة مزرعه­ای و نیم غلظت آفت­کش­های استامی­پرید، دیکلرووس و آزادیراختین با روش غوطه­وری بررسی شد. همچنین اثرگذاری پایداری و آزمون زیست­سنجی آفت­کش­ها روی حشرة کامل انگلواره ارزیابی شد. نتایج نشان داد با افزایش سن پورگی شته، سمیت آفت­کش­ها به‌طور معنی­داری کاهش یافته است. آفت­کش دیکلرووس روی مرحلة شفیرگی زنبور، بیشترین تلفات را نشان داد. میزان LC₅₀ استامی­پرید 18/28، دیکلرووس 052/7 و آزادیراختین 338/1780 میکروگرم بر لیتر روی زنبور محاسبه شد. بر پایة استاندارد سازمان جهانی کنترل زیستی (بیولوژیک)، آزادیراختین با پایداری کمتر از پنج روز، دیکلرووس بین 5 تا 15 و استامی­پرید بین 16 تا 30 روز به ترتیب در گروه ترکیب‌های ناپایدار (A)، کمی پایدار (B) و به نسبت پایدار (C) قرار گرفتند. برابر با نتایج به‌دست‌آمده در کنترل شتة جالیز، آزادیراختین قابلیت تلفیق بیشتری با زنبور انگلواره دارد.