تأثیر گیاه‌سوزی باقی‌ماندۀ برخی از علف‌کش‌های مورداستفاده در شالیزار بر شاهی و کاهو

Abstract

یکی از اقدام‌های لازم پیش از کشت گیاهان زراعی دوم، بینش کافی درزمینۀ تأثیر باقی‌ماندۀ علف‌کش‌های مصرف‌شده در کشت گیاه زراعی اصلی بر رشد گیاهان زراعی کشت ‌دوم است. این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر بازدارندگی احتمالی باقی‌ماندۀ برخی علف‌کش‌های انتخابی برنج برکشت شاهی و کاهو به‌عنوان محصولات غالب کشت ‌دوم انجام شد. عامل‌های آزمایش شامل علف‌کش‌های رایج شالیزار (تیوبنکارب، بوتاکلر، اکسادیارژیل، بن‌سولفورون‌متیل و مصرف نکردن علف‌کش (شاهد) و گیاهان محک (کاهو و شاهی)) بودند. علف‌کش‌های یادشده بنا بر عرف منطقه در کشت نشایی برنج مصرف و پس از برداشت برنج، آزمایش‌های زیست‌سنجی با استفاده از خاک شالیزارهای بالا در شرایط گلدانی انجام شد. نتایج نشان داد که تأثیر بازدارندگی باقی‌ماندۀ علف‌کش‌ها بسته به نوع گیاه کشت ‌دوم و نوع علف‌کش مصرفی شالیزار متفاوت بود. ریشۀ گیاهان محک در مقایسه با اندام‌های هوایی حساسیت بیشتری به باقی‌ماندۀ علف‌کش‌ها نشان دادند. بوتاکلر کمترین (9درصد≤) و اکسادیارژیل بیشترین (60درصد≤) میزان بازدارندگی بر گیاهان محک را داشت و علف‌کش‌های بن‌سولفورون‌متیل و تیوبنکارب نیز از لحاظ آماری تأثیر بازدارندگی همسان اکسادیارژیل بر ریشۀ گیاهان محک موردبررسی داشت. بر پایۀ نتایج این آزمایش، رشد گیاهان شاهی و کاهو به‌عنوان کشت‌ دوم در شالیزار می‌تواند به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر منفی باقی‌ماندۀ برخی از علف‌کش‌های شالیزار مانند اکسادیارژیل، بن‌سولفورون‌متیل و تیوبنکارب قرار گیرد.