ارتباط واکنش به کلرات پتاسیم در چند جدایه‌ ایرانی قارچ Macrophomina phaseolina، عامل پوسیدگی ذغالی سویا با بیماریزایی

Abstract

در سال زراعی 1388-1387 آزمایشی به منظور بررسی واکنش به کلرات پتاسیم و بیماریزایی چند جدایه‌ ایرانی Macrophomina phaseolina، عامل بیماری پوسیدگی ذغالی سویا انجام شد. بدین منظور، از بین 48 جدایه جمع‌آوری شده از مناطق عمده کشت سویا شامل استان‌های گلستان، مازندران، اردبیل و لرستان، 24 جدایه بر اساس پراکنش جغرافیایی انتخاب گردید. برای بررسی فنوتیپ‌های پرگنه، جدایه‌ها در محیط غذایی PDA حداقل حاوی 120 میلی‌مولار کلرات پتاسیم کشت داده شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که 19 جدایه (حدود 80% جدایه‌ها) در گروه مقاوم به کلرات با رشد متراکم و طبیعی و پنج جدایه (حدود 20% جدایه‌ها) در گروه حساس به کلرات با رشد محدود قرار گرفتند. آزمون‌های بیماریزایی در شرایط درون شیشه‌ای (به روش مایه‌زنی بذر) و گلخانه‌ای (به دو روش مایه‌زنی ساقه و خاک) صورت گرفت. در هر سه آزمون، تمامی جدایه‌های مورد بررسی روی رقم ویلیامز سویا بیماریزا بودند و نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری در میزان بیماریزایی جدایه‌ها وجود دارد. مقایسه نتایج این سه آزمون نشان داد که در آزمون‌های درون شیشه‌ای و مایه‌زنی ساقه، جدایه‌های حساس به کلرات کم آزارترین جدایه‌ها روی سویا رقم حساس ویلیامز بودند، درحالی که در روش مایه‌زنی خاک سطح بالاتری از بیماریزایی در میان جدایه‌های حساس به کلرات در مقایسه با دو آزمون دیگر مشاهده گردید. با توجه به نتایج این بررسی به نظر می‌رسد که روش مایه‌زنی می‌تواند بر نوع ارتباط میان حساسیت به کلرات و بیماریزایی در میان جدایه‌های M. phaseolina، جداسازی شده از سویا تاثیر داشته باشد.