اثر دما بر ترجیح غذایی حشرات کامل و لارو سن چهارم کفشدوزک Hippodamia variegata (Col: Coccinellidae) روی دو گونه شته Aphis fabae (Hem: Aphididae) و Acyrthosiphon pisum.

Abstract

ترجیح غذایی دشمنان طبیعی یکی از پدیده‌هایی است که در بررسی کارایی دشمنان طبیعی باید مورد توجه قرار گیرد. شکارگران زمانی‌که دارای حق انتخاب بین دو یا چند شکار باشند، اغلب نسبت به یکی از آنها ترجیح نشان می‌دهند. دما یکی از عوامل محیطی است که می‌تواند ویژگی‌های نموی، رشدی و رفتاری موجودات خونسرد و از جمله حشرات را تحت تأثیر قرار ‌دهد‌. دو گونه شته Aphis fabae و Acyrthosiphon pisum، از جمله مکندگانی هستند که دارای توانایی خسارت‌زایی روی گیاه باقلا می‌باشند. کفشدوزک Hippodamia variegata یکی از گونه‌های بومی ایران است که توانایی خوبی در تغذیه از هر دو گونه شته را دارد. ترجیح غذایی لارو سن چهارم، حشرات کامل نر و ماده این کفشدوزک به عنوان یکی از مهمترین شکارگران این شته‌ها، روی گیاه باقلا در دماهای مختلف روی دو گونه شته مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در دماهای C?1±15، C?1±19، C?1±23، C?1±25 و C?1±27، رطوبت نسبی10±70 درصد و دوره‌ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج آزمایش‌های ترجیح با استفاده از شاخص ? منلی (Manly, 1974) محاسبه و تجزیه شد. تجزیه آماری مقدارهای شاخص ترجیح نشان داد که در بیشتر دماها شته A. fabae نسبت به A. pisum برای لارو سن چهار و حشرات کامل کفشدوزک ترجیح داشته است. این آزمایش نشان داد که کفشدوزک مورد بررسی ترجیح خود را در اثر تغییر دما، ثابت نگه داشته و همچنین به نظر می‌رسد که در شرایط طبیعی رهاسازی نیز چنین روندی ادامه یافته و همچنان ترجیح خود را روی شته سیاه باقلا حفظ نماید.