پایش تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از اطلاعات بارندگی و تصاویر ماهواره‌ای در شمال‌غرب ایران

Abstract

بارندگی یکی از مهمترین عوامل تأثیر‌گذار بر پوشش گیاهی محسوب می‌گردد. امروزه از تصاویر ماهواره‌ای به‌طور گسترده‌ای برای پایش اثر نوسانهای بارندگی بر تغییرات پوشش گیاهی استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی رابطه تغییرات پوشش گیاهی و نوسانهای بارندگی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای NOAA AVHRR در طول سال‌های 2006-1982 می‌باشد. برای تهیه نقشه‌های بارندگی از روش پهنه‌بندی(distance weighting interpolation) در بازه‌های مختلف زمانی استفاده گردید. تیپ‌های گیاهی مورد مطالعه را یک منطقه جنگلی در کناره‌های دریای خزر و چهار تیپ مرتعی با فرم‌های رویشی گراس، بوته‌ای و مناطق زراعی و در دو استان اردبیل و گیلان تشکیل می‌دادند. برای پایش تغییرات پوشش گیاهی روش رگرسیون خطی (مقدار شاخص NDVI به‌عنوان Y، بارندگی (X مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در طول دوره‌ مطالعاتی تأثیرات بارندگی بر پوشش گیاهی برحسب زمان بارش، گونه گیاهی و نوع فرم رویشی متفاوت است، به‌طوری که در منطقه جنگلی و اراضی زراعی و مسکونی رابطه معنی‌داری بین میزان بارش و پوشش گیاهی در هیچ یک از مقاطع زمانی مشاهده نشد. البته در مناطق مرتعی بالاترین میزان همبستگی میان بارش فصل بهار و تغییرات پوشش گیاهان دیده شد و در مناطق گراسلند نیز همبستگی بیشتری نسبت به بوته‌زارها با میزان بارندگی وجود داشت. ضمن اینکه در قسمت‌های مختلف واکنش مناطق گراسلند از نظر میزان همبستگی با بارش فصل بهار نسبت به یکدیگر تا حدی متفاوت بود.