بررسی توانایی تصاویر ماهواره‌ای لندست 5 و7 در تعیین تغییرات قلیائیت خاک در دشت قهاوند (استان همدان)

Abstract

فناوری سنجش از دور به عنوان یک ابزار مناسب به منظور پایش زمانی برخی از پدیده‌های طبیعی به‌‌شمار می‌رود. شوری ثانویه از مهمترین عوامل کاهش باروری خاک در مناطقی است که مدیریت کارآمد و مطلوب بر منابع آب و خاک وجود نداشته است. این تحقیق به منظور بهره‌گیری از فنا‌وری سنجش از دور در طبقه‌بندی و ارزیابی روند تغییرات خا‌کهای سدیمی‌در دشت قهاوند صورت گرفت. شیوه کار بر پایه تفکیک سطوح مختلف خاکهای قلیائی به وسیله دو سری اطلاعات داده‌های رقومی‌ماهواره‌‌ای لندست 5 و7 همراه با مطالعات زمینی استوار بوده است. طبقه‌بندی تصاویر برای قلیائیت خاک با استفاده از باندهای مختلف تصاویر به کمک سنجنده‌های TM و ETM و مطالعه شاخصهای مختلف PCA57،PCA123، DVI، GREENESS، BRITHNESS برای خاک و پوشش گیاهی صورت گرفت. هر یک از تصاویر با استفاده از طبقه‌بندی نظارت شده و الگوریتم نگاشت طیفی زاویه‌ای (SAM) طبقه‌بندی شدند. پس از تصحیح طبقه‌بندیها<strong>،</strong> نتایج در سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) به صورت نقشه‌هایی‌ با مقیاس 1:50000 ارائه گردید. نتایج نشان دهندة افزایش وسعت خاکهای سدیمی‌به میزان 8/9 درصد در طی 11 سال می‌باشد. به‌طوری‌که در کلاس محدودیت کم سدیم (A1) میزان تغییرات 1/23 درصد، در کلاس محدودیت متوسط سدیم (A2) میزان تغییرات 7/13 درصد و در کلاس محدودیت زیاد سدیم (A3) میزان تغییرات 3/0 درصد بود. وسعت اراضی بایر و فاقد پوشش و کفه‌های نمکی نیز از 3005 به 8446 هکتار رسیده که حدود 181 درصد نسبت به قبل افزایش داشت. بر این اساس، گسترش همه جانبه قلیائیت در طی این دوره اساساً تحت تأثیر مدیریت نامناسب آب و بهره‌برداری نادرست از منابع اراضی و تغییرات کاربری اراضی بوده است.