مطالعه ویژگیهای آناتومیکی گونه‌هایی از جنس درمنه (Artemisia L.) در استان آذربایجان غربی

Abstract

با توجه به رویشگاه جامعه استپی درمنه در ایران، تحقیقات پایه­ای جهت شناخت جنس درمنه در حال انجام است. در مقاله حاضر به ویژگی­های کمی و کیفی آناتومی هشت جمعیت (شش گونه) درمنه موجود در استان آذربایجان غربی از منظر سیستماتیکی و اکولوژیکی پرداخته­ایم. در این مطالعه، بعد از شش ماه پیش­تیمار محلول آب و الکل (70%) برای نرم شدن اندام­ها و حفظ حالت بافت­ها ، برگ، ریشه، ساقه و اپیدرم پنج بوته از هر جمعیت به صورت برش دستی جهت مطالعات میکروسکوپی آماده شد. بعد از رنگ­آمیزی لازم، اندازه­گیریها و تهیه عکس­ در بزرگنمایی­های مختلف و توسط میکروسکوپ نوری انجام شد. جمعیت­های خشکی­پسند واقعی (گزرومرف­ها) به لحاظ سازگاری و تغییراتی که در ساختار و شکل ظاهری حاصل کرده­اند مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تعیین خصوصیاتی که قادر به تفکیک اکولوژیک یا سیستماتیک جمعیت­ها یا گونه­ها از هم باشند به کمک نرم­افزار SPSS تجزیه واریانس یکطرفه صورت گرفت. نتایج حاکی از این می­باشد که اغلب ویژگی­ها به شدت تحت تأثیر عوامل اکولوژیکی و رویشگاهی می­باشند؛ به­گونه­ای که تقریباً تمامی ویژگی­ها بین تمام جمعیت­ها (حتی جمعیت­های متعلق به یک گونه واحد) دارای اختلاف معنی­داری بودند. مهمتر اینکه، عواملی مانند اندازه و تراکم روزنه­ها که سایر محققان جهت تفکیک گونه­ها پیشنهاد داده­اند، برای جنس یاد شده ناکارآمد می­باشد.