ارزیابی محصول علوفه و سازگاری هفت جمعیت‌ شبدر قرمز (Trifolium pratense L.) بصورت کشت خالص و مخلوط با فستوکا بلند (Festuca arundinacea Schreb.) در مراتع البرز شمالی

Abstract

به منظور بررسی عملکرد علوفه خشک و سودمندی کشت مخلوط شبدر و فستوکای بلند در مقایسه با کشت خالص آنها، 7 اکوتیپ شبدر قرمز و یک اکوتیپ فستوکای بلند بصورت تک­کشتی و کشت مخلوط با نسبت 50 درصد شبدر و 50 درصد فستوکا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران در سالهای 84-1382 مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌های مربوط به هر سال مورد تجزیه ساده و داده‌های 2 سال در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان تجزیه شدند و میانگین تیمارها توسط آزمون دانکن دسته‌بندی شدند و برای سودمندی کشت مخلوط از نسبت برابری زمین استفاده شد. نتایج بدست آمده در سال اول نشان داد که تفاوت بین کشت خالص و مخلوط معنی‌دار بود. میانگین عملکرد علوفه خشک در کشت‌های خالص شبدر، فستوکا و کشت مخلوط به­ترتیب 5199، 2078 و2981 کیلوگرم در هکتار بود. در سال دوم تفاوت معنی‌داری بین تیمارها مشاهده نشد و میانگین عملکرد تک­کشتی در شبدر قرمز، فستوکا و کشت مخلوط آنها به­ترتیب 3059، 3014 و 3024 کیلوگرم در هکتار بود که نشان­دهنده غالب بودن فستوکا در سال دوم آزمایش بود. در مقایسه بین هفت اکوتیپ شبدر قرمز در شرایط تک­کشتی، اکوتیپ‌های 1568، 1753، 618 و 2086 با میانگین 4300 تا 4800 کیلوگرم در هکتار عملکرد علوفه بیشتری داشتند. در بین آنها اکوتیپ 1753 با منشأ ارومیه به دلیل شکل رویشی خوابیده، از مزیت نسبی بهتری در رابطه با مقاومت به چرای دام برخوردار بود و جهت احداث چراگاه در منطقه توصیه شد. برای کشت مخلوط شبدر 2086 و فستوکا، با متوسط محصول علوفه مخلوط 4047 و 3987 کیلوگرم در هکتار و نسبت برابری زمین 09/1 و 18/1 به­ترتیب در سال اول و دوم نسبت به بقیه اکوتیپ‌ها سودمندی بیشتری برای کشت مخلوط با فستوکا داشت. <br />