بررسی اثرهای سطوح مختلف شوری بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه در دو گونه Agropyron desertorum و Agropyron elongatum

Abstract

دو گونه <em>Agropyron desertorum</em>و<em>Ag.elongatum</em> از لحاظ تولید علوفه سبز و خشک دارای ارزش فراوانی می­باشند. به‌دلیل تولید بالا و قابلیت پذیرش عالی توسط دام، ارزش خاصی برای اوایل فصل، جهت چرای دام دارند. بنابراین تحقیق حاضر برای بررسی اثر شوری در دو مرحله جوانه­زنی و رشد رویشی گیاهچه طی دو آزمایش در ژرمیناتور و گلخانه انجام گردید. از تیمارهای شاهد، 100، 200، 300 و400 میلی­مولار کلرید سدیم و کلسیم در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار استفاده شد. در شرایط ژرمیناتور درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی و شاخص بنیه بذر محاسبه و طول ساقه و ریشه­چه و وزن خشک گیاهچه اندازه­گیری شد و در آزمایش گلخانه طول ساقه و ریشه، وزن خشک گیاهچه، نسبت وزن حشک به تر، سطح برگ و سطح ویژه برگ اندازه­گیری شد. نتایج هر دو آزمایش نشان داد که با افزیش شوری درصد جوانه­زنی، طول ساقه­چه، طول ریشه­چه، وزن خشک گیاهچه، سطح برگ و سطح ویژه برگ در هر دو گونه کاهش و نسبت وزن خشک به وزن تر افزایش پیدا کرد. در هر دو مرحله جوانه­زنی و رشد رویشی گونه <em>Ag.elongatum</em> نسبت به شوری مقاومتر از <em>Ag.desertorum</em> بود. البته تجزیه پروبیت برای تعیین غلظت شوری دز کشنده 50% و 90% گیاهچه­ها در هر دو گونه استفاده شد. بدین ترتیب نتایج تجزیه پروبیت نشان داد که غلظت نمک 154 و 474 میلی­مولار نمک کلرید سدیم و کلسیم باعث از بین رفتن50 درصد بذرهای زنده به­ترتیب در <em>Ag.deserterum</em>و <em>Ag.elongatum</em> می­شود. بطور کلی نتایج بدست­آمده از این آزمایش نشان داد که درجه مقاومت به شوری در گونه <em>Ag.elongatum</em> به­مراتب بیشتر است و در مقایسه با <em>Ag.desertorum</em> استفاده از این گونه در اصلاح و احیاء مراتع مناطق شور کشور ارجح­تر است. <br />دو گونه <em>Agropyron desertorum</em>و<em>Ag.elongatum</em> از لحاظ تولید علوفه سبز و خشک دارای ارزش فراوانی می­باشند. به‌دلیل تولید بالا و قابلیت پذیرش عالی توسط دام، ارزش خاصی برای اوایل فصل، جهت چرای دام دارند. بنابراین تحقیق حاضر برای بررسی اثر شوری در دو مرحله جوانه­زنی و رشد رویشی گیاهچه طی دو آزمایش در ژرمیناتور و گلخانه انجام گردید. از تیمارهای شاهد، 100، 200، 300 و400 میلی­مولار کلرید سدیم و کلسیم در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار استفاده شد. در شرایط ژرمیناتور درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی و شاخص بنیه بذر محاسبه و طول ساقه و ریشه­چه و وزن خشک گیاهچه اندازه­گیری شد و در آزمایش گلخانه طول ساقه و ریشه، وزن خشک گیاهچه، نسبت وزن حشک به تر، سطح برگ و سطح ویژه برگ اندازه­گیری شد. نتایج هر دو آزمایش نشان داد که با افزیش شوری درصد جوانه­زنی، طول ساقه­چه، طول ریشه­چه، وزن خشک گیاهچه، سطح برگ و سطح ویژه برگ در هر دو گونه کاهش و نسبت وزن خشک به وزن تر افزایش پیدا کرد. در هر دو مرحله جوانه­زنی و رشد رویشی گونه <em>Ag.elongatum</em> نسبت به شوری مقاومتر از <em>Ag.desertorum</em> بود. البته تجزیه پروبیت برای تعیین غلظت شوری دز کشنده 50% و 90% گیاهچه­ها در هر دو گونه استفاده شد. بدین ترتیب نتایج تجزیه پروبیت نشان داد که غلظت نمک 154 و 474 میلی­مولار نمک کلرید سدیم و کلسیم باعث از بین رفتن50 درصد بذرهای زنده به­ترتیب در <em>Ag.deserterum</em>و <em>Ag.elongatum</em> می­شود. بطور کلی نتایج بدست­آمده از این آزمایش نشان داد که درجه مقاومت به شوری در گونه <em>Ag.elongatum</em> به­مراتب بیشتر است و در مقایسه با <em>Ag.desertorum</em> استفاده از این گونه در اصلاح و احیاء مراتع مناطق شور کشور ارجح­تر است. <br />دو گونه <em>Agropyron desertorum</em>و<em>Ag.elongatum</em> از لحاظ تولید علوفه سبز و خشک دارای ارزش فراوانی می­باشند. به‌دلیل تولید بالا و قابلیت پذیرش عالی توسط دام، ارزش خاصی برای اوایل فصل، جهت چرای دام دارند. بنابراین تحقیق حاضر برای بررسی اثر شوری در دو مرحله جوانه­زنی و رشد رویشی گیاهچه طی دو آزمایش در ژرمیناتور و گلخانه انجام گردید. از تیمارهای شاهد، 100، 200، 300 و400 میلی­مولار کلرید سدیم و کلسیم در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار استفاده شد. در شرایط ژرمیناتور درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی و شاخص بنیه بذر محاسبه و طول ساقه و ریشه­چه و وزن خشک گیاهچه اندازه­گیری شد و در آزمایش گلخانه طول ساقه و ریشه، وزن خشک گیاهچه، نسبت وزن حشک به تر، سطح برگ و سطح ویژه برگ اندازه­گیری شد. نتایج هر دو آزمایش نشان داد که با افزیش شوری درصد جوانه­زنی، طول ساقه­چه، طول ریشه­چه، وزن خشک گیاهچه، سطح برگ و سطح ویژه برگ در هر دو گونه کاهش و نسبت وزن خشک به وزن تر افزایش پیدا کرد. در هر دو مرحله جوانه­زنی و رشد رویشی گونه <em>Ag.elongatum</em> نسبت به شوری مقاومتر از <em>Ag.desertorum</em> بود. البته تجزیه پروبیت برای تعیین غلظت شوری دز کشنده 50% و 90% گیاهچه­ها در هر دو گونه استفاده شد. بدین ترتیب نتایج تجزیه پروبیت نشان داد که غلظت نمک 154 و 474 میلی­مولار نمک کلرید سدیم و کلسیم باعث از بین رفتن50 درصد بذرهای زنده به­ترتیب در <em>Ag.deserterum</em>و <em>Ag.elongatum</em> می­شود. بطور کلی نتایج بدست­آمده از این آزمایش نشان داد که درجه مقاومت به شوری در گونه <em>Ag.elongatum</em> به­مراتب بیشتر است و در مقایسه با <em>Ag.desertorum</em> استفاده از این گونه در اصلاح و احیاء مراتع مناطق شور کشور ارجح­تر است.