اثرات ناشی از اصلاح و احیای مراتع بر ویژگی‌های پوشش گیاهی و خاک مراتع جنت‌آباد رشتخوار

Abstract

کاشت گیاهان مقاوم نسبت به شرایط سخت محیطی یکی از راهکارهای مؤثر در احیای اراضی است، بنابراین شناخت آثار کشت گونه‏های مختلف روی وضعیت خاک و پوشش گیاهی منطقه می­تواند راهنمای مناسبی برای کارشناسان جهت انتخاب گونه مناسب باشد. هدف این تحقیق بررسی میزان و نوع تأثیر عملیات اصلاح و احیای مراتع بر خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع جنت آباد است. به این منظور در هر یک از مناطق نهال­کاری شده توسط <em>Atriplex</em> <em>canescens</em> و <em>Haloxylon</em> <em>aphyllum</em> چهار ترانسکت و در منطقه دارای پوشش طبیعی دو ترانسکت 100 متری با فاصله 100 متر از یکدیگر در نظر گرفته شد. در طول هر ترانسکت 10 پلات 4 متر مربعی مشخص و نمونه‏برداری صورت گرفت. در هر پلات اطلاعات پوشش گیاهی شامل درصد تاج پوشش، لاشبرگ، سنگریزه، خاک لخت، گونه غالب و تراکم اندازه­گیری شد. در ابتدا و انتهای هر ترانسکت پروفیل خاک حفر گردید. نمونه­برداری از خاک در سه عمق30-0، 60-30 و90-60 سانتی‏متر صورت گرفت. سپس خصوصیات شیمیایی و فیزیکی نمونه­های خاک شامل هدایت الکتریکی، اسیدیته، ماده آلی، فسفر، پتاسیم، ازت، وزن مخصوص ظاهری، درصد رس، سیلت و ماسه نمونه‏های خاک اندازه­گیری شد. داده­های جمع­آوری با استفاده از آزمون T مستقل توسط نرم­افزارSPSS، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد کشت آتریپلکس­کانسنس موجب افزایش درصد پوشش گیاهی، تراکم، پتاسیم عمق اول و سوم در سطح اعتماد 99% و افزایش نیتروژن عمق اول، ماده آلی عمق دوم، هدایت الکتریکی عمق اول و دوم، درصد سیلت عمق اول و سوم در سطح 95% گردیده است. همچنین موجب کاهش اسیدیته خاک و درصد ماسه عمق دوم و سوم در سطح 95% شده است. کشت سیاه تاغ موجب افزایش تراکم پوشش گیاهی، هدایت الکتریکی عمق اول و کاهش درصد رس عمق سوم در سطح 95% نسبت به منطقه شاهد شده است.