مطالعه رفتار چرای گوسفند در مراتع چشمه‌انجیر استان فارس

Abstract

آگاهی از رفتار چرایی دام یکی از عوامل مؤثر در مدیریت مرتع می‌باشد. این تحقیق به‌منظور شناخت رفتار چرایی گوسفند در مراتع سایت چشمه انجیر استان فارس در طی سال‌های 1389-1386 انجام‌شده است. شاخص‌هایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند، شامل طول مسافت روزانه طی شده توسط دام، میانگین سرعت حرکت دام و مدت ‌زمان صرف شده برای چرا بودند. برای تعیین شاخص‌های ذکرشده از دستگاه موقعیت‌یاب جغرافیایی (GPS) استفاده گردید که با استفاده از کمربندی مخصوص به پشت یک میش 4 ساله بسته شد. بنابراین پس از شروع فعالیت چرایی در مرتع، GPS فعال‌ شده و بعد در پایان روز داده‌های آن با استفاده از مدتراک در محیط الویس (Ilwis) استخراج گردید. تجزیه ‌وتحلیل داده‌ها در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با استفاده از نرم‌افزار SAS انجام شد. نتایج نشان داد که در بین سال‌های مورد مطالعه صفات میانگین سرعت حرکت دام و طول مسافت روزانه طی شده توسط دام به‌ترتیب در سطح یک درصد و 5 درصد معنی‌‌دار شد، اما زمان چرای دام اختلاف معنی‌‌داری را نشان نداد. همچنین نتایج ماه‌های موردبررسی نشان داد که میانگین سرعت حرکت دام در سطح 5 درصد معنی‌دار شده و صفات مسافت طی شده و زمان چرا معنی‌دار نشدند. بر اساس نتایج بدست‌آمده مرداد‌ماه سال 1387 با میانگین 4 متر بر ثانیه و خردادماه سال 1388 با میانگین 29 متر بر ثانیه به‌ترتیب دارای کمترین و بیشترین میانگین سرعت حرکت دام بودند؛ با این‌حال خردادماه سال 1388 با میانگین 2/4 متر بر ثانیه و مردادماه سال 1387 با میانگین 4/15 متر بر ثانیه به‌ترتیب کمترین و بیشترین مسافت طی شده توسط دام را داشتند. اطلاع از موارد مذکور، مدیریت مرتع را در تعیین زمان مناسب برای حرکت دام در مرتع یاری می‌کند و سبب افزایش عملکرد دام خواهد شد.