بررسی نقش گیاهان مرتعی در پالایش خاکهای آلوده به سرب و روی اطراف معدن سرب و روی آهنگران ملایر

Abstract

آلودگی خاک به فلزات سنگین یکی از مهمترین مشکلات زیست‌محیطی در جهان محسوب می‌شود. در محیطهای آلوده گونه‌های خاصی از گیاهان توانایی رشد و سازگاری و جذب فلزات سنگین را دارند. این تحقیق با هدف ارزیابی توان گیاه‌پالایی گونه‌های کلاه میرحسن، گون اسبی، جوسیخ، جاز و گیس پیرزن در جذب سرب و روی موجود در خاک در معدن سرب و روی آهنگران شهرستان ملایر صورت پذیرفت. برای این منظور در فصل تابستان در رویشگاههای آلوده و شاهد، نمونه‌برداری از بافتهای هوایی و زیرزمینی گیاهان در قالب طرح آماری بلوکهای کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان غلظت سرب و روی در بافت هوایی و زیرزمینی گیاهان در رویشگاههای آلوده بیشتر از رویشگاه شاهد بود. در بین گونه‌های مورد مطالعه، بیشترین میزان جذب سرب و روی در بافت هوایی گون اسبی با غلظت به ترتیب 118_/6 و 190_/6 میلیگرم بر کیلوگرم ماده خشک گیاهی محاسبه شد. بیشترین میزان جذب سرب و روی در بافت زیرزمینی جاز به ترتیب 41_/07 و 67_/76 میلیگرم بر کیلوگرم ماده خشک گیاهی اندازه‌گیری شد. همچنین گونه‌های گون اسبی، کلاه میرحسن و جوسیخ بیشترین ضریب انتقال سرب 3_/39، 3_/19 و 3_/16 و روی 3_/24، 3_/06 و 2_/92 را دارا بودند. با توجه به این موضوع و شرایط سازگاری مناسب، گونه‌های گون اسبی، کلاه میرحسن و جوسیخ می‌توانند به منظور پالایش خاکهای آلوده به سرب و روی در مناطق مشابه مورد استفاده قرار گیرند.