ارزیابی شاخص‌های ژئومرفومتری در تفکیک نیمه‌خودکار تیپ‌های ژئومورفولوژی مناطق بیابانی (مطالعه موردی: محدوده شمال غرب اردکان)

Abstract

نقشه‌های ژئومورفولوژی یکی از اصلی‌‌ترین لایه‌های اطلاعاتی در مطالعات منابع طبیعی می‌باشد. تاکنون روش‌های مختلفی جهت طبقه‌ببندی و تفکیک واحدها و تیپ‌های مختلف ژئومرفولوژی ارائه شده، که اغلب آن‌ها بر پایه اطلاعات کیفی و توصیفی می‌باشد. دراین مطالعه قابلیت استفاده از پارامترهای ژئومرفومتری در تفکیک واحد کوهستان از دشت‌سر و همچنین تفکیک تیپ‌های مختلف دشت‌سر بررسی شده است. ابتدا نقشه واقعیت زمینی با استفاده از تفسیر چشمی داده‌های ماهواره‌ای و نقشه توپوگرافی تهیه و سپس شبکه نمونه‌برداری 1000 نقطه‌ای به صورت تصادفی طراحی شد. پارامتر‌های انحنای مقطع، انحنای سطح، تانژانت انحنا، انحنای متقاطع، انحنای طول و انحنای عمومی از مدل رقومی ارتفاعی و با استفاده از ابزار الحاقی DEM surface در در نرم‌افزار GIS تهیه شد و سپس مقادیر آن‌ها در تمامی نقاط شبکه نمونه‌برداری استخراج گردید. سپس از شبکه عصبی مصنوعی با ساختار 13_6_ 4 به منظور تفکیک تیپ‌ها استفاده گردید. نتایج نشان داد که امکان تفکیک تیپ‌های دشت‌سر لخت از اپانداژ با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی وجود داشته ولی تفکیک دشت‌سر اپانداژ از پوشیده به خوبی صورت نمی‌گیرد. بدین منظور جهت بهبود عملکرد شبکه، اقدام به اضافه کردن ارزش رقومی داده‌های ماهواره‌ای لندست ۷ به مقادیر قبلی گردید. استفاده از این شبکه با در نظر گرفتن همزمان پارامترهای ژئومرفومتری و تصاویر ماهواره‌ای، دقت تفکیک واحد کوهستان، دشت‌سر لخت، دشت‌سر اپانداژ، دشت‌سر پوشیده را به ترتیب 90 ، 79، 80، 76 درصد دارای صحت می‌باشد.