ارزیابی تاثیر گونه‌های درختی و درختچه‌ای(کنار، کنارک و گون) بر شاخص‌های سطح خاک در مراتع قشلاقی (مطالعه موردی: مراتع سرچشمه خشاب در جنوب استان کهگیلویه و بویراحمد)

Abstract

ارزیابی ویژگی‌های مهم خاک و پوشش گیاهی می‌تواند ما را از توانایی‌های بالقوه مرتع آگاه نموده و تعیین وضعیت آن را میسر سازد. مشخصه‌های سطح خاک به طور مستقیم بر پوشش گیاهی اثر دارند، از طرفی فاکتورهایی مانند گونه‌های گیاهی، فرم رویشی و تراکم پوشش مشخصه‌های خاک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. لذا این تحقیق با هدف بررسی اثر گیاهان چوبی بر ویژگی‌های سطح خاک با استفاده از روش طبقه‌بندی خاک سطحی مرتع (SSCC) در مراتع سرچشمه خشاب انجام شده است. 11 ویژگی سطح خاک در لکه‌های گیاهی با فرم رویشی درختی (کنار) و درختچه‌ای (کنارک و گون) و مخلوطی از درخت و درختچه (کنار+کنارک) و فضای بین لکه‌های گیاهی(خاک لخت+لاشبرگ) در امتداد سه ترانسکت 70 متری در پنج تکرار اندازه‌گیری شد. سپس فاکتورهای اندازه‌گیری شده در قالب سه مشخصه پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصر غذایی برای هر لکه گیاهی طبقه‌بندی گردید. نتایج نشان داد مشخصه پایداری تفاوت معنی‌داری در بین لکه‌های مورد بررسی دارد که لکه مخلوط درخت و درختچه (کنار و کنارک) پایداری سطح خاک را بیشتر افزایش می‌دهند. شاخص نفوذپذیری تفاوت معنی‌داری را بین فرم درختچه (کنارک) و مخلوط درخت و درختچه (کنار و کنارک) نشان نداد. خاک دارای پوشش مخلوط(کنار و کنارک) شاخص چرخه عناصر غذایی بیشتری را نشان داد. پایداری زیاد خاک در لکه مخلوط درخت و درختچه‌ای (کنار و کنارک) در انتخاب گونه‌های گیاهی جهت کنترل بیولوژیک در مراتع قشلاقی جنوب کشور می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.